Ecologische herinrichting van de oevers van de Vrouwvliet in Mechelen
Over de Vrouwvliet
De Vrouwvliet is een waterloop die ontspringt in Begijnendijk en uitmondt in de Dijle ter hoogte van het industriegebied Mechelen Noord. Midden jaren ’80 werd de oever van de Vrouwvliet in Mechelen verbreed, verdiept, ingedijkt en voorzien van betonnen oeverbescherming om het water zo snel mogelijk af te voeren naar zee. De natuurlijke overgang tussen land en water verdween en de oeverbeplanting die onderkomen biedt aan het plaatselijke waterleven kreeg geen kansen meer. Om de ‘goede ecologische toestand’ binnen de Europese kaderrichtlijn Water te halen, is een ecologische opwaardering noodzakelijk.
Betonnen oever langs de Vrouwvliet in Mechelen
Herstel van waterleven en waterkwaliteit
Vanaf de Maanstraat tot aan de Antwerpse Steenweg worden over een traject van 3 km, waar mogelijk, de betonnen oevers vervangen door ecologisch waardevolle oevers met flauwere hellingen en natuurlijke oevervegetatie. In de zones waar de betonnen oeverversterking omwille van stabiliteit niet kan worden verwijderd, worden natuurlijke vooroevers aangelegd. De ingreep versterkt de ecologische toestand en vergroot het zelfzuiverend vermogen van de waterloop. De ondiepe zones zorgen voor extra structuur en stromingsvariatie. De wandel- en fietspaden door de Vrouwvlietvallei worden aantrekkelijker.
Projectgebied van de Vrouwvliet in Mechelen
Vooroevers met rietvegetatie
Om de stabiliteit te garanderen kunnen we in sommige zones de betonnen oever niet verwijderen. Daar wordt een vooroever aangelegd. We verhogen er de waterloop met grond en planten rietvegetatie aan. Houten paatjes in de waterloop op de grens van de vooroever voorkomen dat het pas aangeplante riet wegzakt.
Schets van de vooroever met houten paaltjes
Voorlopig slibontwateringsbekken aan de Grote Nieuwendijkstraat
Tijdens de werken zal ook het voormalige slibontwateringsbekken aan de Grote Nieuwendijkstraat gesloopt worden. Hierbij wordt het aanwezige slib, het drainagezand, de drainagebuizen en de folies verwijderd. De omliggende dijken worden afgegraven. Vervolgens wordt het gebied terug aangevuld met nieuwe grond en wordt het bebost.
Ontharding parkeerzone Tivolipark
Ter hoogte van het Tivolipark wordt een voormalige parkeerzone onthard en de oever ter hoogte van de kinderboerderij heringericht. Er wordt een houten vlonder aangelegd zodat dit een aangename plek wordt om langs het water te zitten.
Verloop van de werken
De werken startten midden oktober 2023 en zullen ongeveer 1 jaar duren. Er zal getracht worden om de hinder voor recreanten tijdens de werken zoveel mogelijk te beperken door de jaagpaden maximaal vrij te houden en de omleiding voor fietsers tot het minimum te beperken.
Blue Deal en LIFE Wetlands4Cities: programma’s tegen droogte en wateroverlast
Dit project valt onder de Blue Deal, het programma van de Vlaamse Regering in de strijd tegen waterschaarste en droogte, en het LIFE Wetlands4Cities-actieprogramma. Dat Europese initiatief focust op het herstel en de versterking van stedelijke wetlands als natuurlijke klimaatbuffers.
Binnen Wetlands4Cities werkt de VMM met vijf partners samen om in totaal ongeveer 360 hectare wetlands te herstellen: 320 ha in Mechelen en 39 ha in Tilburg. Het doel is om de weerbaarheid tegen overstromingen te vergroten, het hitte-eilandeffect tegen te gaan, de biodiversiteit te laten toenemen en natuurlijke recreatiemogelijkheden te creëren.
Projectgebied van de Vrouwvliet in Mechelen
