Wetlands als natuurlijke klimaatbuffer

Wat en waarom?

De impact van klimaatverandering is zeer aanwezig in middelgrote Europese steden zoals Mechelen (BE) en Tilburg (NL). De aangrenzende natuur- en landbouwgebieden kampen regelmatig met droogte en verlies van biodiversiteit. Wetlands4Cities wil de stedelijke kernen en hun omliggende natuurgebieden weerbaar maken tegen klimaatveranderingen. Door dit samen aan te pakken, kan het stedelijk hemelwaterbeleid bijdragen aan het herstel van de omliggende natuurlijke wetlands.

Doel van het project

Wetlands4Cities zal een totaal van 360 hectare wetlands herstellen (320 ha in de regio Mechelen en 39 ha in Tilburg) met als doel de weerbaarheid tegen overstromingen te vergroten, het hitte-eilandeffect tegen te gaan, de biodiversiteit te laten toenemen en natuurlijke recreatiemogelijkheden te creëren. 

Wat doet de VMM?

Binnen dit project zal VMM de structuurkwaliteit van de ‘Vrouwvliet’ verbeteren. Het projectgebied omvat ook de Barebeekvallei en grondgebied Bonheiden en Zemst. De inspanningen zijn gericht op een verbetering van de waterkwaliteit, een versterking van de relatie tussen de waterloop en de vallei en op een verhoging van de weerbaarheid van de waterloop tegen klimaatverandering.

Ecohydrologische studie

Voor 3 wetlands rond Mechelen wordt een ecohydrologische studie uitgevoerd, waarbij relevante informatie wordt verzameld en verwerkt in een ecohydrologische systeembeschrijving per gebied. Op drie belangrijke waterlopen die het gebied doorkruisen, de Dijle, de Vrouwvliet en de Barebeek, zijn continumetingen gestart. Die metingen, samen met uitgebreide staalnames, helpen om een beter beeld te krijgen van de schommelingen in waterkwaliteit. Op 29 maart 2024 ging een eerste van twee terreinworkshops door, waarbij terreinbeheerders, waterloopbeheerders, ecologen en hydrologen hun kennis over de waterhuishouding in het Mechels Broek en de Barebeekvallei deelden.

Vernatuurlijking van de Vrouwvliet

In de jaren 1980 werd de benedenloop van de Vrouwvliet rechtgetrokken en werden de oevers bekleed met betonplaten. Die wordt nu opnieuw vormgegeven met meer natuurlijke oevers. Dat helpt om de waterkwaliteit te verbeteren en de waterloop weerbaarder te maken tegen klimaatverandering. De werken zijn gestart in oktober 2023. De werken hebben enige vertraging opgelopen vanwege de weersomstandigheden, maar verlopen gefaseerd langs een traject van 4,5 km waterloop en schuiven gaandeweg op.

Op verschillende plaatsen worden de betonplaten langs de oevers weggenomen en de dijken afgegraven om oeverbegroeiing mogelijk te maken. Op andere plaatsen worden langs de oever ondiepe zones aangelegd waar riet en andere oeverplanten kunnen groeien. Door de lentezon beginnen de eerste planten al te groeien.

Opruimen van het slibontwateringsbekken

Nog in de jaren 80 werd langs de Vrouwvliet een slibontwateringsbekken aangelegd. Dat bekken is overbodig geworden en het terrein zal in de oorspronkelijke toestand hersteld worden en bebost.

Wetlands4Cities in Europa

LIFE Wetlands4Cities wordt uitgevoerd in opdracht van de Europese Commissie binnen het LIFE-programma onder leiding van Natuurpunt.

Meer info over Wetlands4Cities »

Partners

• Natuurpunt (coördinator)
• Natuurmonumenten
• Stad Mechelen
• Stad Tilburg
• VMM
• Waterschap De Dommel
• Pidpa

Looptijd: 01/09/2022 – 01/09/2027