Dijkherstel en aanleg actieve overstromingszone Kleine Nete in De Zegge

In het verleden was de Kleine Nete hier in De Zegge een moeras dat werd ontgonnen om aan landbouw te doen. Dat ging gepaard met heel wat ingrepen die een negatieve invloed hebben op het waterbergend vermogen. Zo werd ze op verschillende plaatsen rechtgetrokken, verbreed en verdiept, meanders werden gedempt en moerassen drooggelegd. Om het intensieve landbouwgebied te beschermen tegen overstromingen in de zomer legde men dijken aan langs de waterloop. Deze dijken ondervinden veel last van erosie of uitspoeling.

We weten nu dat deze ingrepen enerzijds zorgen voor hogere piekdebieten en dus een hoger overstromingsrisico, en anderzijds tot verlies van natuurlijke habitatten. De klimaatverandering versterkt deze effecten.

Dijkherstel en -verplaatsing noodzakelijk

Om het overstromingsrisico te beperken zijn niet alleen herstelwerken aan de dijk noodzakelijk, maar dient ze ook landinwaarts verplaatst te worden. Op die manier krijgt de rivier opnieuw meer ruimte waardoor ze ook meer water kan bufferen.

Het project herstelt tevens het groenblauwe lint dat de Kleine Nete moet vormen rekening houdend met de lokale landbouwbelangen en bescherming van de historische infrastructuur.

Dijkherstel langs de Kleine Nete in De Zegge

Aanleg actief overstromingsgebied

Het dijkherstel binnen De Zegge omvat de aanleg van nieuwe dijken op zowel de linker- als rechteroever binnen een bufferzone van 15 meter langs beide zijden van de waterloop. Zo creëren we een winterbedding op beide oevers en vormt zich een langgerekt actief overstromingsgebied die de rivier meer ruimte geeft. Hierdoor vermindert de kans op overstromingen in de stroomafwaarts gelegen gebieden. De winterbedding is bovendien een zone waar de lokale fauna en flora zich kan herstellen.

Deze maatregelen zorgen ervoor dat de kracht van het water op de dijken vermindert en erosie minder snel kan optreden. Door de dijken naar achter te plaatsen worden de taluds aan rivierzijde minder steil. Hierdoor ontstaat een dijk die breder is in vergelijking met de huidige dijken en beter bestand is tegen erosie. Dit is noodzakelijk voor de stabiliteit van de dijken.

Aanleg actieve overstromingszone in De Zegge

Planning

De voorbereidingen voor het dijkherstel en de aanleg van de actieve overstromingszone in het landbouwgebied De Zegge lopen al geruime tijd. De afgelopen twee jaar gingen de uitvoeringswerken in de oranje zones op de onderstaande kaart van start. Het betreft de zuidelijke oever (grondgebied Olen en Geel) tussen het Olens Broek en de Larumse Loop alsook de zone tussen de Eerselingsedijk en de expressweg N19.

In 2023 startten de uitvoeringswerken in de rode zone. Het betreft de zuidelijke oever (grondgebied Geel) tussen de Larumse Loop en de Eerselingsedijk alsook de noordelijke oever (grondgebied Kasterlee) tussen Bobbejaanland en de N19.

De voorbereiding voor deze uitvoeringswerken startte begin februari 2023. De landmeters en bodemonderzoekers gingen aan de slag en de bomen werden gerooid.

In het najaar van 2023 lopen de grondwerken op de noordelijke oever tussen het recreatiedomein Ark van Noë en Bobbejaanland. Aansluitend op de grondwerken, vanaf november, zullen er uitwateringsconstructies op de zijwaterlopen geplaatst worden. De site wordt nog voorzien van eikenboompjes, een omheining en barelen. 

De werken zullen in het voorjaar van 2024 afgerond zijn. 

Plattegrond van de projectzone in De Zegge

Rivierherstelprogramma van de Kleine Nete

Het dijkherstel en de aanleg van een actieve overstromingszone in de Zegge maakt deel uit van het integraal rivierherstelprogramma van de Kleine Nete. Dit omvat een tiental projecten vanaf de N19 te Kasterlee tot de monding van de Aa in Grobbendonk. De doelstellingen van dit rivierherstel zijn drieledig: creëren van extra bergingscapaciteit, compenseren van verloren gegane ecologische waarden en realiseren van structuurherstel van de waterloop. Meer over dit herstelprogramma op www.dekleinenete.be.