De Warmbeek ter hoogte van de Achelse Kluis in Hamont-Achel meandert opnieuw. In 2022 rondde VMM de werken af. Over een lengte van 1,7 km liggen er nieuwe meanders die de waterloop 700 meter langer maken. Dit project herstelt de natuurlijke waterberging in de vallei, waardoor het water langer in het gebied wordt vastgehouden en het risico op wateroverlast stroomafwaarts daalt. Het creëert ook typische beekhabitats voor een soortenrijk en zeldzaam visbestand.
Na een verbetering in januari stelt de VMM nu een daling van het freatische grondwater vast. Op 5 maart vertoonde 82% van de meetplaatsen een lage (29%) tot zeer lage (53%) freatische grondwaterstand voor de tijd van het jaar. Begin februari ging dat maar om 37% van de meetplaatsen. Ook de 14-daags gemiddelde debieten van onze waterlopen dalen t.o.v. een maand geleden. Terwijl er begin februari nog op 60% van de locaties lage tot zeer lage 14-daags gemiddelde debieten voor de tijd van het jaar werden gemeten, gaat het nu over 91% van de meetplaatsen.
I.s.m. de Universiteit Antwerpen en INBO, voerde de VMM een grootschalige monitoringscampagne uit naar de effecten van de sanering van de Winterbeek. De resultaten tonen aan dat voor de meeste vervuilende stoffen de situatie in water en waterbodem sterk verbetert na de sanering. De positieve effecten op de aquatische fauna en flora zijn wel nog niet zichtbaar over de hele waterloop.
De digitale atlas van de gerangschikte onbevaarbare waterlopen en publieke grachten werd op 7 februari 2023 goedgekeurd door Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir. Die atlas legt de juridische toestand van de onbevaarbare waterlopen en publieke grachten vast en wordt o.a. gebruikt bij het verlenen van een omgevingsvergunning of machtiging voor werken aan een waterloop of publieke gracht.
Uit nieuwe metingen en berekeningen blijkt dat het freatische grondwater in Vlaanderen de voorbije maand op veel plaatsen gestegen is. Daardoor is er in 42% van de meetplaatsen een normale grondwaterstand en in 21% van de meetplaatsen zelfs een hoge tot zeer hoge grondwaterstand voor de tijd van het jaar.
In de vallei van de Kleine Nete, op en rond het Viersels Gebroekt in Zandhoven, werkt Natuurpunt samen met het Departement Omgeving, Agentschap Natuur en Bos, de Vlaamse Milieumaatschappij, de provincie Antwerpen, de gemeente Zandhoven en De Vlaamse Waterweg - aan de afgraving van een historisch opgehoogd overstromingsgebied. In het verleden werd hier een oppervlakte van 3.2 ha valleigrond opgehoogd met bouwpuin uit de omgeving. Natuur en waterberging gingen verloren. Dankzij dit project zal het waterbufferend vermogen van de vallei van de Molenbeek-Bollaak hersteld worden en krijgen het Europees beschermde zomerklokje en de blauwborst er nieuwe kansen.
In 2023 gaat de strijd tegen droogte en waterschaarste in Vlaanderen verder. De Blue Deal, het ambitieuze antwoord van de Vlaamse Regering in die strijd, gaat haar derde levensjaar in. Ook de VMM werkt hieraan mee. Zo starten er bij het begin van 2023 vier nieuwe waterloopprojecten op die water meer ruimte geven en het overstromingsrisico in de omgeving verlagen.
Sinds 2021 meet de VMM continu de waterkwaliteit op de Aa met digitale meetsensoren. De waterkwaliteit is vooral tijdens de zomermaanden nog ondermaats, vooral tijdens regenweer, mogelijk veroorzaakt door overstortwerking. Met die meetresultaten maakt de VMM samen met verschillende partners werk van een betere waterkwaliteit van de Aa. Die engagementen liggen nu vast in een charter.
Een doelstelling in de Blue Deal is "water beter vasthouden”. Nieuw instrument “peilbesluit” zal daarbij helpen in vlakke gebieden. Daarmee worden de peildoelstellingen onderbouwd en juridisch bindend gemaakt. Met een goed peilbeheer pakken we verdroging aan en houden we het water zoveel mogelijk vast, rekening houdende met de noden in een gebied.
In Sint-Pieters-Leeuw is de ruiming van de sedimentvang van de Zuunbeek gestart. De sedimentvang is een verbreding van de Zuunbeek waar het sediment dat de beek afvoert van stroomopwaarts gelegen gebieden bezinkt. Zo hoeft de VMM maar op één plaats slib te ruimen in plaats van het ganse afwaartse traject.
De VMM beheert de onbevaarbare waterlopen, met inbegrip van investeringen, onderhoud, toezicht en ecologisch waterbeheer.
Elke dag opnieuw werkt de Vlaamse Milieumaatschappij aan het milieu van morgen. Water, lucht en klimaat(adaptatie) zijn onze kerntaken.
