Stikstofdepositie
- Stikstofdepositie of vermestende depositie is de aanvoer van stikstof vanuit de atmosfeer naar bodem, water, vegetatie, …
- Vermesting verstoort ecologische processen, tast ecosystemen aan en vermindert de waterkwaliteit en de biodiversiteit.
- Stikstof heeft naast vermestende ook verzurende effecten.
- Hoogste stikstofdepositie in het centrum van West-Vlaanderen, N-Antwerpen en NO-Limburg.
- Stikstofdepositie daalt gemiddeld met 31 % sinds 2005. Sinds 2015 varieert de stikstofdepositie weinig.
Gezondheidseffect & Natuurimpact
Ammoniak (NH3) en stikstofoxiden (NOx) dragen bij tot:
- De vorming van secundair fijn stof, wat schadelijk is voor de gezondheid.
- Verzuring en vermesting: stikstofdepositie vermindert de plantendiversiteit en maakt planten gevoeliger voor stress door bv. droogte en insecten.
- Daling van de kwaliteit van het grondwater door uitspoeling van nitraat en metalen.
Doelstellingen
De stikstofdepositie bepaalt of de kritische lasten voor vermesting overschreden worden. Volgens het Vlaams luchtbeleidsplan moet de oppervlakte natuur met overschrijding van de kritische lasten in 2030 minstens een derde lager zijn dan in 2005.
Toestand in 2022
Hoogste stikstofdepositie in gebieden met intensieve veeteelt:
- Vooral in het centrum van West-Vlaanderen, N-Antwerpen en NO-Limburg.
- Stikstofdepositie bestaat gemiddeld voor 64 % uit NHx (afkomstig van ammoniak), 26 % uit NOy (afkomstig van stikstofoxiden) en 10 % uit organische stikstof (Norg).
- 65 % van de NHx-depositie in Vlaanderen komt door Vlaamse emissies, vooral van de landbouw.
- 71 % van de NOy-depositie in Vlaanderen is afkomstig van emissies buiten Vlaanderen. De sector transport is de belangrijkste bron van het binnenlandse gedeelte van de NOy-depositie.
Evolutie
In 2005-2022 daalt de stikstofdepositie in Vlaanderen gemiddeld met 31 %:
- Sinds 2015 is er weinig variatie in de stikstofdepositie.
- In 2022 is de gemiddelde stikstofdepositie 10 % lager dan in 2017-2021.
- Stikstofdepositie daalt minder snel dan verzurende depositie.
- Lokaal kan de stikstofdepositie anders evolueren dan het Vlaamse gemiddelde door het effect van lokale emissiebronnen.
Hoe pakken we dit aan?
Een daling van de stikstofdepositie kan vooral bereikt worden door een daling van de uitstoot door de landbouwsector (NH3) en het wegverkeer (NOx).
- De maatregelen bij de landbouw worden opgesomd in de indicator uitstoot ammoniak door de landbouw.
- Bij het wegverkeer (daling uitstoot stikstofoxiden) focussen de maatregelen op een modale verschuiving, minder kilometers over de weg en een vergroening van de vloot (zie indicatoren samenstelling wagenpark en activiteiten wegverkeer).
Een volledig overzicht van de maatregelen voor de verbetering van de luchtkwaliteit in Vlaanderen vind je in het Vlaams Luchtbeleidsplan 2030. Een bespreking van de voortgang van de maatregelen is terug te vinden in het voortgangsrapport over het luchtbeleidsplan 2030.
Ook het stikstofbeleid (Stikstofdecreet) omvat maatregelen om de uitstoot van stikstof terug te dringen met behoud van economische ontwikkeling.
Meer informatie