Verbetering waterdoorvoer Berwijn in Moelingen (Voeren)
De Berwijn, afkomstig uit Wallonië, stroomt door Moelingen vooraleer hij enkele kilometers verderop in de Maas uitmondt. Het debiet van de waterloop varieert sterk: van rustig kabbelende waterloop met slechts enkele honderden liters per seconde tot een kolkende rivier met een debiet tot 100.000 liter per seconde (100 m³/s).
 |
 |
| Jaarlijks optredende overstromingen Berwijn | Overstromingen bij piekdebiet 100m³/s |
Meer ruimte voor de Berwijn
Over een traject van ongeveer 1 km wordt de Berwijn verbreed en lokaal verdiept. De oevers worden afgegraven en omgevormd tot een winterbed en grindafzetting in de bedding wordt verwijderd. De hoogwaterbedding van de Berwijn wordt met ongeveer 8.000 m³ vergroot. De werken situeren zich in en net afwaarts van de dorpskern en duren 80 werkdagen. De werken gebeuren in samenwerking met de gemeente Voeren.
Bij laagwaterafvoeren blijft de Berwijn in zijn huidige bedding stromen. Bij hogere waterpeilen zal het winterbed overstromen, wat bijdraagt aan de waterafvoer. Deze ingrepen verlagen (op basis van modelberekeningen) het hoogwaterpeil in de dorpskern met 15-20 cm. Deze peildaling komt overeen met het effect van een gecontroleerd overstromingsgebied met een capaciteit van 350 miljoen liter water.
Voor dit winterbed moet de bestaande voetgangersbrug aan Elzen weggehaald worden. De Berwijn stuwde daar bij hoogwater sterk op door de nauwe doorgang. In overleg met de gemeente wordt een alternatieve overgang voor voetgangers verder onderzocht. De debietmeter op de brug aan Elzen werd verplaatst naar de brug aan de Viséweg.
Groen en beleving
Om het winterbed te realiseren moesten jammer genoeg bomen gerooid worden op de oevers van de Berwijn. Na de werken worden in het volgende plantseizoen minstens 56 bomen (lindes en elzen) langs de Berwijn aangeplant. Voor de werken werden in enkele grote bomen aan de waterloop vleermuiskasten opgehangen, het winterbed in de dorpskern wordt ingezaaid met een gras- en bloemrijk kruidenmengsel. Opwaarts van de Viséweg krijgt de helling van het winterbed aan de kant van de Berwijnstraat zitelementen.
Individuele bescherming van woningen blijft nodig
Door de verbreding en verdieping van de Berwijn zullen de frequent voorkomende overstromingen vermeden worden en kan een belangrijke verlaging van het waterpeil bij grote stormen gerealiseerd worden.
Maar het zal niet volstaan om overstromingen bij grote stormen zoals in juni 2018 of juli 2021 te vermijden. Daarom werkte de Vlaamse Milieumaatschappij de voorbije jaren het project ‘Preventie overstromingsschade’ uit voor de inwoners uit Moelingen. Deskundigen onderzochten gratis een 40-tal woningen. Nadien kregen ze een voorstel voor maatregelen om overstromingsschade aan de woning te voorkomen of beperken, samen met een schatting van de kosten. De preventiecampagne wordt in 2022 herhaald.
