Uitstoot fijn stof (PM₂,₅)
- PM2,5-stofdeeltjes zijn kleiner dan 2,5 µm (= 0,0025 mm).
- PM₂,₅ zijn zeer kleine stofdeeltjes met een diameter kleiner dan 2,5 µm.
- Huishoudelijke verwarming is de belangrijkste bron van PM2,5 door houtverbranding in kachels.
- Daling met 47 % sinds 2000, vooral dankzij minder vervuilende voertuigen.
- Doel 2020 uit Vlaams luchtbeleidsplan is gehaald.
- Fijn stof is de belangrijkste polluent naar gezondheidsimpact, onder meer door luchtweginfecties, astma, dichtslibben van bloedvaten en het veroorzaken van kanker
Doelstellingen
Volgens het Vlaams Luchtbeleidsplan 2030*:
| 2020 | 2030 | |
|---|---|---|
| PM2,5 (t.o.v. 2005) |  - 24 % |
- 37 % |
*Bij de evaluatie van de doelstellingen wordt de uitstoot van PM2.5 door de luchtvaart cruise en de internationale zeevaart niet meegeteld.
Toestand in 2021
Toetsing aan het Vlaams luchtbeleidsplan toont dat de uitstoot met 43 % daalde in de periode 2005-2021. De doelstellingen tegen 2020 en 2030 (afname met respectievelijk 24 % en 37 % t.o.v. 2005) zijn dus gehaald.
De belangrijkste bronnen van PM2,5 waren de huishoudens, het transport en de industrie:
- Huishoudens (51 %): hoofdzakelijk door verwarming met (hout)kachels.
- Transport (22 %): slijtage van remmen, banden en wegdek (niet-uitlaatemissie) veroorzaakte het grootste deel van de uitstoot door het wegverkeer.
- Industrie (17 %): vooral afkomstig van de productie van minerale niet-metaalproducten en ijzer en staal.
Evolutie
Er is een daling van de uitstoot met 47 % t.o.v. 2000:
- Vooral afname van uitlaatemissies wegverkeer dankzij verplichte roetfilter in dieselwagens.
- Lichte toename van niet-uitlaatemissies wegverkeer (slijtage van remmen en banden) door stijgend aantal voertuigenkilometers.
- Belangrijke daling in de energiesector vooral dankzij sluiting kolencentrales en overschakeling op gebruik van aardgas.
- Wisselend verloop van emissies door huishoudelijke verwarming door afhankelijkheid van weersomstandigheden.
- In 2021 steeg de uitstoot terug t.o.v. 2020 door het hoger aantal koudedagen, waardoor er meer gestookt werd.
Hoe pakken we dit aan?
Het grootste potentieel voor dalende uitstoot van fijn stof ligt bij de huishoudens (houtverbranding). In samenwerking met de sector werd een Green Deal huishoudelijke houtverwarming afgesloten om de uitstoot door houtverbranding te verlagen (zie indicator uitstoot fijn stof door de huishoudens).
Bij de industrie en het wegverkeer is het potentieel beperkter:
- Door de milieuwetgeving en vergunningsvoorwaarden aan te passen volgens de laatste stand van de techniek en door extra rookgaszuivering bij grote bedrijven, kunnen we een lagere uitstoot krijgen bij de industrie.
- Bij het wegverkeer zijn, gezien het belang van niet-uitlaatemissies, maatregelen die zorgen voor een modale verschuiving en minder kilometer over de weg belangrijk (zie indicatoren samenstelling wagenpark en activiteiten wegverkeer).
Een volledig overzicht van de maatregelen voor een betere luchtkwaliteit in Vlaanderen vind je in het Vlaams Luchtbeleidsplan 2030. Een bespreking van de voortgang van de maatregelen is terug te vinden in het voortgangsrapport over het luchtbeleidsplan 2030.
Meer informatie