Chemische samenstelling van fijn stof (PM₂,₅)

Toestand in 20212

De PM_2,5-fractie op de landelijke meetplaats in Retie bestond gemiddeld uit: 

• 34 % secundaire anorganische ionen (=som van ammonium, nitraat en niet-zeezout-sulfaat).
• 31 % organische massa (koolstof bevattende deeltjes die o.a. ontstaan bij houtverbranding).
• 3 % elementair koolstof (dieselroet).
• 4 % zeezout.
• 28 % andere (o.a. aan stofdeeltjes gebonden water en mineraal stof).

Er werden ook metingen uitgevoerd op een stedelijke achtergrondlocatie in Gent en in Antwerpen. In vergelijking met de landelijke meetplaats zien we er:

• Een grotere bijdrage elementair koolstof en organische massa, door verkeer, gebouwenverwarming met hout en mogelijk ook deeltjes die vrijkomen bij het koken van eten.
• Een hogere bijdrage zeezout die verklaard kan worden door de kleinere afstand tot de zee in vergelijking met Retie. 
• In Gent was in 2022, net als in 2021, de ‘andere’ fractie duidelijk hoger dan in Retie en Borgerhout. Dit ligt vrijwel zeker aan de bijdrage van mineraal stof door werken in de buurt van het meetstation.

Evolutie

De relatieve samenstelling is vrij constant over de jaren. T.o.v. het vorige jaar zien we in 2022:

• Een lichte afname van secundair stof, vermoedelijke te wijten aan gunstigere weersomstandigheden en/of minder uitstoot van de gasvormige voorlopers (ammoniak, stikstofoxide en zwaveldioxide).
• Voor het tweede jaar op rij nam de organische massa toe, waarschijnlijk door toegenomen uitstoot door houtverbranding. In Antwerpen was het aandeel organische massa het hoogst sinds de start van de metingen in 2016. In Retie was organische massa het hoogst sinds 2011.
• De hoeveelheid organische massa kan ook toenemen door meer import van over het continent, maar dit lijkt in 2022 niet het geval.
• De fractie zeezout nam op de 3 meetplaatsen namelijk ook toe, wat wijst op meer wind van over zee.

 Meer informatie

Naast de meetplaats in Retie, Gent en Antwerpen heeft de VMM de chemische samenstelling van fijn stof ook onderzocht op andere plaatsen tijdens tijdelijke chemkar-studies. De resultaten hiervan staan in onderstaande rapporten:

• Chemkar PM₁₀ - stedencampagne 2 2013-2014
• Chemkar PM₁₀ - stedencampagne 2011-2012
• Chemkar PM₁₀ - chemische karakterisering van fijn stof in Vlaanderen 2010
• Chemkar PM₁₀ - chemische karakterisatie van fijn stof in Vlaanderen 2008-2009
• Chemkar PM₁₀ - chemische karakterisatie van fijn stof in Vlaanderen 2006-2007