Vorige week viel er overal in Vlaanderen heel veel neerslag. Toch betekent dat niet dat de grondwaterstanden meteen weer op peil zijn. Anderzijds, als je in het nieuws hoort dat de grondwaterstanden laag zijn, betekent dat niet dat het grondwater plots op zal zijn. Hoe kan dat nu? Ons grondwatersysteem werkt op een heel eigen manier. In dit filmpje leggen we het uit.
Eind 2020 kende de Vlaamse Regering aan 9 nieuwe ‘proeftuinen droogte’ een subsidie toe. In een proeftuin droogte gaan verschillende (landbouw)bedrijven met de steun van de Vlaamse overheid samen op zoek naar een oplossing om beter beschermd te zijn bij waterschaarste. De subsidie verlaagt de drempel om innovatieve oplossingen uit te werken. Die oplossingen kunnen dan ook in andere bedrijven gebruikt worden.
Hoe wapenen we onze tuinen, parken, akkers en natuurgebieden beter tegen de droogte? Wat maakt dat je tuin tijdens een hittegolf koel blijft? Dat onderzoekt CurieuzeNeuzen in de Tuin, het grootste burgeronderzoek in Vlaanderen naar hitte en droogte ooit. Met de hulp van innovatieve technologie brengen zij op 5.000 meetpunten een half jaar lang de hitte en droogte in kaart. De VMM is opnieuw trotse partner van de CurieuzeNeuzen.
Op 85% van de locaties blijven de grondwaterstanden zeer laag (65%) tot laag (20%) voor de tijd van het jaar. Ook voor oppervlaktewater blijven op 45% van de locaties de debieten zeer laag (23%) tot laag (22%) voor de tijd van het jaar.
In november kregen we een eerder geringe hoeveelheid neerslag. Die zorgt er voor dat de freatische grondwaterstanden momenteel wel stijgen, maar ook dat die stijging trager verloopt dan normaal. Op 85% van de meetlocaties verwachten we rond deze tijd van het jaar een hogere grondwatertafel dan de huidige. Ook de debieten op de onbevaarbare waterlopen stijgen normaal in het najaar, toch is dat momenteel maar op 1/3 van de meetlocaties het geval.
Wil je een bemaling melden? Of moet je een omgevingsvergunning aanvragen en moet daarbij een bemalingsnota opgesteld worden? Dan heb je vast al gedacht: hoe begin ik hieraan? De VMM heeft een nieuwe rekentool waarmee op eenvoudige wijze het debiet van een bemaling en de invloed van de bemaling op de grondwaterstanden in de omgeving kan berekend worden.
Uit onze meest recente berekeningen en metingen blijkt dat 67% van de freatische grondwaterstanden nog steeds zeer laag of laag zijn voor de tijd van het jaar. Het freatische grondwater bevindt zich dit jaar in een gelijkaardige toestand als op hetzelfde tijdstip vorig jaar. Ten opzichte van vorige maand zijn de (absolute) peilen van het freatisch grondwater op het merendeel van de locaties (70%) gestegen.
De situatie van het freatische grondwater is nog steeds lager dan normaal: op 4 oktober zijn er op 65% van onze meetlocaties lage of zeer lage grondwaterstanden voor de tijd van het jaar. De regen die in Vlaanderen viel vanaf 23 september zorgde wel voor een stijging van de grondwaterstanden en de debieten van de onbevaarbare waterlopen.
Gezonde, veerkrachtige watersystemen: dat is waar VMM, samen met haar partners, al 30 jaar voor ijvert en waarvoor ze zich ook de komende jaren volop blijft inzetten. Hoe we dat zullen doen, staat in de stroomgebiedbeheerplannen. De plannen bevatten acties en maatregelen om de kwaliteit van het oppervlaktewater en grondwater te verbeteren en om de risico’s bij overstromingen en droogte te verminderen. Nog tot 14 maart 2021 kan ook jij de plannen inkijken op www.volvanwater.be en je zeg doen.
Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir maakt opnieuw 4 miljoen euro vrij voor innovatieve projecten die waterschaarste in Vlaanderen te lijf gaan. Samenwerkingsverbanden van minstens drie bedrijven die op een duurzame manier (her)gebruik van water in de bedrijfsvoering opnemen, kunnen tot uiterlijk 30 september 2020 een projectsubsidie aanvragen bij de VMM. Deze oproep is onderdeel van de Blue Deal die de Vlaamse Regering in juli, op initiatief van minister Demir, goedkeurde.
De VMM voert peilmetingen en kwaliteitsanalyses uit in de grondwaterlagen. Ze voert scenarioberekeningen uit met grondwatermodellen. Op deze manier worden de regionale grondwaterreserves vastgesteld. De VMM geeft advies bij vergunningen voor grondwater en int grondwaterheffingen.
Elke dag opnieuw werkt de Vlaamse Milieumaatschappij aan het milieu van morgen. Water, lucht en klimaat(adaptatie) zijn onze kerntaken.
