Fytobenthos (2007-2018)
- Met de term fytobenthos worden de microscopische, eencellige algen bedoeld die vastgehecht leven op de bodem, op de oever of op waterplanten.
- Voor de kwaliteitsbeoordeling op basis van fytobenthos wordt in Vlaanderen gebruik gemaakt van de aanwezige diatomeeën of kiezelwieren. Dat zijn eencelligen met een uitwendig kiezelskelet.
- Slechts 31 % van de Vlaamse waterlichamen scoort goed of zeer goed voor fytobenthos.
- De toestand verbetert langzaam.
Doelstellingen
Om te voldoen aan de vereisten van de Europese kaderrichtlijn Water zouden alle waterlichamen minstens goed moeten scoren voor elk kwaliteitselement, dus ook voor fytobenthos.
Toestand
In de periode 2016-2018 haalde slechts 31 % van de 169 beoordeelde Vlaamse waterlichamen, de grotere watersystemen met een afstroomgebied groter dan 50 km², de vooropgestelde goede toestand (klassen “goed” en “zeer goed”).
De bekkens van de Gentse Kanalen, de Dender, de Maas, de Brugse Polders, de Demer en de Nete scoren het best.
Evolutie
Uit de vergelijking van de laatste 4 bemonsteringscycli blijkt dat de biologische kwaliteit van de Vlaamse waterlichamen op basis van fytobenthos duidelijk verbetert.
- Het percentage waterlichamen met een slechte kwaliteit is afgenomen van 16 % in de eerste cyclus (2007-2009) tot 7 % in de laatste cyclus (2016-2018).
- Het percentage waterlichamen met een goede of zeer goede kwaliteit bijna verdubbeld, van 16 % in 2007-2009 naar 31 % in 2016-2018.
Deze positieve evoluties zijn o.a. het resultaat van de uitbreiding en verbetering van de openbare waterzuivering en van de inspanningen van de bedrijven en de landbouw. Die inspanningen hebben geleid tot een daling van de emissies waardoor de fysisch-chemische kwaliteit is verbeterd, wat met enige vertraging ook leidt tot een verbetering van de biologische kwaliteitselementen.
Hoe pakken we dit aan?
Om de ecologische toestand van de waterlopen te verbeteren, is het vooral nodig:
- de stikstof- en fosforverliezen uit de landbouw verder aan te pakken;
- de openbare waterzuivering verder uit te breiden en te verbeteren;
- de hydromorfologische kwaliteitselementen van de waterlopen, zoals oeverstructuur en meandering, verder te verbeteren.
De stroomgebiedbeheerplannen bepalen wat Vlaanderen zal doen om de toestand van het oppervlaktewater en het grondwater te verbeteren. Alle maatregelen en acties om de toestand van de watersystemen te verbeteren of de overstromingsrisico's beter te beheren, zijn samengebracht in het maatregelenprogramma.
Naarmate de ecologische kwaliteit van de waterlopen verbetert, wordt het steeds belangrijker om incidentele verontreinigingen snel aan te pakken en de ecologische schade in te perken.
Meer informatie