De VMM lanceert een aantal nieuwe ontwikkelingen die burgers en lokale besturen nauwer betrekken bij het verbeteren van de lokale luchtkwaliteit. Zo breiden we de mogelijkheden van het ‘Samen voor Zuivere Lucht’-dataportaal uit en werken we aan nieuwe, toegankelijke meetinstrumenten en visualisaties. In Herzele brengen we dat in de praktijk door burgerwetenschappers de effecten van de ingevoerde schoolstraat te laten nagaan, in overleg met het gemeentebestuur. Dat vergroot niet alleen het draagvlak, maar ook de impact van het gevoerde beleid.
Vermalen van oude metalen stoot soms dioxines en PCB’s uit. De VMM, Departement Omgeving en de metaalverwerkende bedrijven werken samen om dit probleem verder terug te dringen. Ook Departement Zorg, OVAM en FAVV worden hierbij betrokken. We zetten in op extra metingen, op het ontwikkelen van wetenschappelijk onderbouwde normen en op onderzoek naar technieken die de uitstoot kunnen verminderen.
Van alle polluenten heeft fijn stof de grootste gezondheidsimpact. Zelfs bij lage concentraties is fijn stof nog altijd slecht voor de gezondheid. Bij korte episodes van luchtverontreiniging verergeren bestaande gezondheidsproblemen, zoals luchtweginfecties en astma. Bij chronische blootstelling vermindert de longfunctie, nemen chronische luchtwegaandoeningen toe en gaat de levensverwachting achteruit. Fijn stof is ook kankerverwekkend en kan bloedvaten doen dichtslibben en hartaanvallen veroorzaken.
In juni 2021 brak de PFAS-crisis los. Buurtbewoners werden blootgesteld aan PFAS door een zware PFAS-vervuiling in de bodem en het water in een groot gebied rond de 3M-fabriek in Zwijndrecht. De stoffen verspreidden zich vooral door uitstoot in de lucht en depositie of neervallend stof in de omgeving.
Stikstof is een van de basisbouwstenen van levende organismen en komt van nature voor in de bodem, in het water en in de lucht. Door toedoen van de mens, bijvoorbeeld door de verbranding van fossiele brandstoffen of door het gebruik van grote hoeveelheden mest, wordt er extra stikstof toegevoegd aan de lucht onder de vorm van stikstofoxiden en ammoniak. Dat wordt stikstofemissie genoemd. Deze stikstof komt in de bodem, het water en op de planten terecht via depositie. Te veel stikstof in het milieu is schadelijk voor plant, dier en mens.
De VMM houdt de luchtkwaliteit in het oog met meetstations verspreid over Vlaanderen. In sommige gebieden voert de VMM extra metingen uit door een lokale problematiek of op vraag van het lokale bestuur. Een van de gebieden die de VMM nauw opvolgt, is Hoboken.
Na 7 jaar is het Europese Life Delta project bijna afgelopen. Mede dankzij onze herinrichtingswerken in het Schulensbroek en Webbekomsbroek vindt intussen een brede waaier vogels vlot de weg naar de herstelde, natte weilanden. Redenen genoeg voor de partners om een nieuwe engagementsverklaring te tekenen voor de realisatie van de Europese water- en natuurdoelstellingen in het gebied.
In augustus startte de VMM met de herinrichting van de Winge tussen de E314 en de monding in de Demer in Rotselaar en Holsbeek. Door onder meer kunstmatige oeververstevigingen weg te halen, vrije meandering te stimuleren en extra bos aan te planten, kan de waterloop en zijn oeverzone zich over een lengte van 6 km opnieuw natuurlijk ontwikkelen. Bovendien bieden de ingrepen bescherming tegen wateroverlast en droogte. Het gaat om een Blue Deal project van de Vlaamse Regering.
Op 2 oktober 2023 treedt de nieuwe hemelwaterverordening in werking. Die Vlaamse wetgeving legt de regels voor regenwater vast voor nieuwbouw, grondige verbouwingen en verhardingen. Voor architecten komen er infosessies om de nieuwe regels toe te lichten. Daarnaast is er nu ook een technisch achtergronddocument dat helpt om de regels toe te passen in de praktijk.
Sinds de eerste monitoringscampagne van 2007-2009 is de biologische kwaliteit van de Vlaamse oppervlaktewaterlichamen, namelijk de grotere waterlopen, meren en estuaria, opmerkelijk verbeterd. Vooral de macro-invertebraten (kleine ongewervelden zoals insectenlarven en slakken), macrofyten (waterplanten) en fytobenthos (eencellige algen op de bodem, de oever of waterplanten) gaan er geleidelijk op vooruit. Maar het ultieme doel om alle biologische kwaliteitselementen samen met de fysisch-chemische kwaliteit en de structuurkwaliteit in een goede staat te brengen, wordt nog quasi nergens gehaald.
