Ozonoverschrijdingsdagen (NET60)
- de NET60ppb-max8u is een Europese ozonoverschrijdingsindicator ter bescherming van de menselijke gezondheid
- deze waarde geeft per kalenderjaar het aantal dagen weer waarop de hoogste glijdend 8-uurgemiddelde ozonconcentratie hoger was dan 120 μg/m³
- de Europese streefwaarde evalueert het aantal overschrijdingsdagen gemiddeld over 3 jaar
- door 3 warme zomers op rij, werd de streefwaarde voor de gezondheid op 5 van de 19 meetplaatsen overschreden
- modelresultaten geven aan dat het maximum van het aantal overschrijdingsdagen in de periode 2018-2020 het hoogst was sinds het begin van de metingen in 1990
- de Europese langetermijndoelstelling wordt nog steeds overal in Vlaanderen ruim overschreden
- het aantal ozonoverschrijdingsdagen neemt toe van west naar oost
Doelstellingen
De Europese Richtlijn Luchtkwaliteit bepaalde een streefwaarde en langetermijndoelstelling ter bescherming van de volksgezondheid:
| Naam | Doelstelling |
|---|---|
| streefwaarde (vanaf 2010) | gemiddeld over 3 jaar mag het aantal dagen waarop het hoogste 8-uurgemiddelde 120 µg/m³ overschrijdt niet hoger zijn dan 25 dagen per kalenderjaar |
| langetermijndoelstelling | geen enkele overschrijding van het hoogste 8-uurgemiddelde boven 120 µg/m³ is toegelaten. Voor het respecteren van deze doelstelling werd geen datum bepaald. |
Toestand in 2020
In de periode 2018-2020 was het hoogste 3-jaargemiddelde hoger dan 25 overschrijdingsdagen op een kwart van de meetplaatsen. De streefwaarde is dus niet gehaald.
De hoogste gemodelleerde waarde voor de periode 2018-2020 was het hoogste aantal overschrijdingsdagen sinds het begin van de metingen in 1990.
De langetermijndoelstelling werd overal in Vlaanderen ruimschoots overschreden.
Het aantal gemodelleerde overschrijdingsdagen in 2020 varieerde van 7 in het westen tot 32 in het oosten van Vlaanderen:
- het aantal overschrijdingsdagen hangt sterk samen met de temperatuur en hoeveelheid zonneschijn in de zomer
- de warme en zonnige zomer zorgde voor veel overschrijdingsdagen
- de lagere waarden in het westen zijn over het algemeen te danken aan het verkoelende effect van de zee en de atmosferische verdunningsprocessen dankzij de land- en zeebries
- de hogere waarden in het oosten worden verklaard door de zandgrond en daardoor vaak hogere temperaturen
Gemiddeld over de jaren 2018-2020 werd de streefwaarde van 25 overschrijdingsdagen op verschillende locaties in het oosten van Vlaanderen overschreden:
- op 5 van de 19 meetplaatsen was het aantal overschrijdingsdagen hoger dan de 25 toegelaten dagen
- op de meetplaats in Dessel werden het hoogste aantal (31) overschrijdingsdagen vastgesteld
- modelresultaten geven een variatie aan van 8 in het westen tot 33 overschrijdingsdagen in het oosten van Vlaanderen
- 2020 was een jaar met een hoog aantal ozonoverschrijdingsdagen, en door het nog hogere aantal overschrijdingsdagen in 2018 was het 3-jaargemiddelde het hoogst sinds het begin van de metingen in 1990
Evolutie
Er is geen duidelijke trend zichtbaar in het aantal ozonoverschrijdingsdagen:
- het aantal overschrijdingsdagen hangt sterk samen met de temperatuur en hoeveelheid zonneschijn in de zomer
- na een periode met relatief gunstige ozonjaren tussen 2007 en 2017, werden de laatste 3 jaar terug hoge waarden vastgesteld, door langdurige warme periodes tijdens de lente- en zomermaanden
Hoe pakken we dit aan?
Om de ozonpieken te verminderen, moet de uitstoot van de ozonvormende stoffen NOx (NO2), CO, CH4 en NMVOS dalen.
- voor NMVOS is er vooral reductiepotentieel bij de industrie en bij specifieke huishoudelijke producten (zie indicator uitstoot NMVOS)
- voor NOx is er voornamelijk reductiepotentieel bij het wegverkeer (zie indicator uitstoot stikstofoxiden)
- voor CO werden geen maatregelen geformuleerd
- voor de maatregelen om de CH4-uitstoot terug te dringen, verwijzen we naar het Vlaams Energie- en Klimaatplan 2030. De belangrijkste maatregelen situeren zich bij de sector landbouw:
- optimaliseren van voederrantsoenen en van de voederefficiëntie
- proefproject vergisting van de mest op varkens- en melkveebedrijven