Waterarmoede

Toestand

De waterbedrijven leverden in 2023 water aan 2 834 796 huishoudens, dit zijn klanten zonder ondernemingsnummer met een eigen watermeter. Hiervan zijn er:

• 181 918 beschermde klanten die recht hebben op een sociaal tarief, dit is een korting van 80 % op alle onderdelen van de waterfactuur.
• 26 910 huishoudens beschermd zonder recht op een sociaal tarief, zij hebben een betere bescherming als ze problemen hebben om de factuur te betalen.
• 46 433 afbetalingsplannen* aangevraagd bij de waterbedrijven door klanten die kampen met betalingsmoeilijkheden.
• 8 676 afbetalingsplannen opgelegd door de Lokale Adviescommissie (LAC). Bij aanhoudende betalingsmoeilijkheden kan het waterbedrijf een aanvraag voor een afbetalingsplan indienen bij de LAC, een commissie op gemeentelijk niveau met vertegenwoordigers van het OCMW, de netbeheerder of watermaatschappij en eventueel de verbruiker.
• 1 652 debietbegrenzingen uitgevoerd na een LAC-advies om redenen van wanbetaling. Begrenzen betekent dat de watertoevoer in debiet begrensd wordt tot minimaal 50 liter per uur.
• 269 afsluitingen uitgevoerd na een LAC-advies omwille van wanbetaling, waardoor er geen water meer geleverd wordt.

* PIDPA schakelde begin 2023 over naar een nieuw ERP-systeem waardoor de gerapporteerde cijfers een onderschatting zijn van de werkelijkheid.

Evolutie

Over de jaren een kunnen we vaststellen dat:

• Het aantal aangevraagde en opgelegde afbetalingsplannen sinds 2017 langzaam daalt.
• Het aantal begrenzingen sterk is toegenomen en aantal afsluitingen sterk is gedaald. Sinds 1 januari 2020 is de verplichte debietbegrenzing ingevoerd, een huishoudelijke klant met betalingsproblemen doorloopt nu eerst de procedure voor debietbegrenzing alvorens de watervoorziening kan worden afgesloten.
• In 2020 waren er nauwelijks begrenzingen en geen afsluitingen. De Vlaamse Overheid riep een civiele noodsituatie uit tijdens de Coronacrisis van 20 maart 2020 tot 17 juli 2020 en van 30 oktober 2020 tot 27 februari 2021. In deze periode konden de waterbedrijven niet overgaan tot het afsluiting of begrenzing, tenzij in geval van een onmiddellijke bedreiging van de volksgezondheid.

Hoe pakken we dit aan?

Het waterverkoopreglement omschrijft de rechten en plichten van enerzijds de waterbedrijven en de rioolbeheerders en anderzijds hun klanten. Het vormt een algemeen kader voor de dagelijkse relatie tussen beide partijen en een belangrijk instrument in de strijd tegen waterarmoede.

Meer informatie

• Rapport: Statistieken Toepassing algemeen waterverkoopreglement 2023 
• Statistieken toepassing algemeen waterverkoopreglement per gemeente