Concentratie polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK's) in de omgevingslucht
- PAK's zijn organische verbindingen die bestaan uit gekoppelde aromatische ringen. Verschillende PAK’s zorgen in het menselijk lichaam voor DNA-schade en zijn daardoor erg kankerverwekkend.
- De concentratie van benzo(a)pyreen (BaP), de best gekende en meest kankerverwekkende van de PAK's, wordt gebruikt als maatstaf voor het effect van alle PAK’s samen.
- De Europese streefwaarde is overal gehaald in 2021.
- De concentraties zijn hoger in de winter door de uitstoot door gebouwenverwarming, met houtverbranding als belangrijkste aandeel.
- De concentraties zijn voor het eerst in meer dan 10 jaar weer gestegen.
Doelstellingen
| Naam | Doelstelling | Meetplaatsen die doelstelling halen 2021 |
|---|---|---|
| Europese streefwaarde | Jaargemiddelde 1 ng/m³ |  8 /8 |
Toestand in 2021
De Europese streefwaarde is overal in Vlaanderen gehaald in 2021.
Er was veel variatie tussen meetplaatsen:
- hoogste jaargemiddelden in Sint-Kruis-Winkel en Gent-Meulestedekaai, vermoedelijk door de impact van lokale industriële bronnen
- laagste jaargemiddelde in het landelijke Houtem
De concentraties varieerden ook in de loop van het jaar:
- Op de meeste plaatsen meten we de hoogste BaP-concentraties in de winter.
- Hoge concentraties in de winter waren vrijwel zeker het gevolg van de uitstoot door gebouwenverwarming met houtverbranding als belangrijkste bron.
Evolutie
Benzo(a)pyreen in lucht nam voor het eerst in jaren weer toe:
- Het toegenomen gebruik van hout voor gebouwenverwarming kan een rol spelen.
- Ook de heropleving van economie en verkeer na de coronamaatregelen in 2020 kunnen een impact hebben.
- Fluctuaties van jaar tot jaar kunnen ook deels het gevolg zijn van de weersomstandigheden. Neerslag kan de stoffractie uitwassen en wind kan meer of minder verontreinigde lucht aan- of afvoeren. Koudere wintermaanden leiden ook tot meer uitstoot door gebouwenverwarming.
Hoe pakken we dit aan?
De Green Deal Huishoudelijke houtverwarming bevat een pakket maatregelen voor de reductie van de uitstoot van luchtpolluenten van huishoudelijke houtstook, inclusief fijn stof en gerelateerde polluenten zoals PAK’s (zie indicator uitstoot fijn stof door de huishoudens). Ook bij andere verbrandingsemissies (zoals bij dieselvoertuigen) is de uitstoot van PAK's sterk gelinkt aan de uitstoot van fijn stof. Maatregelen om de uitstoot van fijn stof te verminderen zullen dan ook een impact hebben op de uitstoot van PAK’s (zie indicatoren samenstelling wagenpark en activiteiten wegverkeer).
Een volledig overzicht van de maatregelen voor de verbetering van de luchtkwaliteit in Vlaanderen vind je in het Vlaams Luchtbeleidsplan 2030. Een bespreking van de voortgang van de maatregelen is terug te vinden in het voortgangsrapport over het luchtbeleidsplan 2030.
Meer informatie