PCB's in waterbodems (2000-2015)
- Verontreiniging van oppervlaktewater blijft niet beperkt tot de waterkolom zelf. Een aantal stoffen, waaronder PCB's (polychloordifenylen, verbod op productie sinds de jaren ‘80) hebben immers de neiging zich te binden aan het zwevend stof. Als dit zwevend stof bezinkt, gaat het samen met de eraan vastgehechte polluenten de waterbodem of sedimentlaag vormen.
- 51 % van de meetplaatsen wordt in de periode 2012-2015 beschouwd als niet verontreinigd met PCB's.
- Individuele PCB’s geven wel vaak aanleiding tot overschrijding van de normen.
Doelstellingen
Sinds 9 juli 2010 zijn er decretale milieukwaliteitsnormen voor waterbodems. Het zijn richtwaarden die het milieukwaliteitsniveau bepalen dat zo veel mogelijk moet worden bereikt of gehandhaafd. Ze gelden niet als saneringscriterium, noch als saneringsdoel.
Toestand
De meetresultaten voor de periode 2012-2015 geven aan dat:
- 51 % van de meetplaatsen geen afwijking vertoont ten opzichte van de referentiewaarde voor PCB’s en dus beschouwd wordt als niet verontreinigd;
- 23 % van de meetplaatsen licht verontreinigd is, 12 % is verontreinigd en 14 % is sterk verontreinigd;
- individuele PCB’s vaak aanleiding geven tot overschrijding van de normen, voor enkele PCB’s is dat zelfs in meer dan de helft van de onderzochte waterbodems het geval.
Evolutie
In de loop van de eerste drie monitoringscycli leek de PCB-vervuiling van de Vlaamse waterbodems langzaam te verbeteren. Maar, de resultaten van de laatste meetcampagne (2012-2015) zijn beduidend slechter dan die van de vorige campagnes. De oorzaak hiervan is onduidelijk. De komende meetcampagnes zal moeten blijken of er sprake is van een echte trendbreuk.
Hoe pakken we dit aan?
De stroomgebiedbeheerplannen bepalen wat Vlaanderen zal doen om de toestand van het oppervlaktewater en het grondwater te verbeteren. Alle maatregelen en acties om de toestand van de watersystemen te verbeteren of de overstromingsrisico's beter te beheren, zijn samengebracht in het maatregelenprogramma. Voor deze indicator is vooral Groep 8B - Waterbodem van belang , meer bepaald de maatregel ‘8B_D De waterbodemkwaliteit verbeteren door duurzaam saneren van verontreinigde waterbodems’. Gebiedsspecifieke acties komen aan bod in de bekkenspecifieke delen. Een bekend voorbeeld is de sanering van de Winterbeek in het Demerbekken. In dit project wordt 17 kilometer historisch verontreinigde waterbodem geruimd en worden de oevers gesaneerd.
Meer informatie
- Kwaliteit van de waterbodem 2015
- Handboek voor de karakterisatie van de bodems van de Vlaamse waterlopen volgens triade
- Risicobeoordeling van verontreinigde waterbodems: naar een Vlaams beoordelingskader
- Sedimentverkenner