Het waterbeheer is volop in beweging. De uitdagingen zijn groot. Naast de aanpak van overstromingsschade staat het voorkomen van waterschaarste, ecologisch herstel van waterlopen en een versterkte beleving meer en meer centraal. Om dat mogelijk te maken is nieuwe wetgeving nodig. De voorbije jaren werd de wet op de onbevaarbare waterlopen vernieuwd. Op 7 mei 2021 keurde de Vlaamse regering een eerste uitvoeringsbesluit bij deze wet goed.
De VMM meet in de helft van haar meetplaatsen lage of zeer lage grondwaterstanden voor de tijd van het jaar. De debieten van de onbevaarbare waterlopen zijn op de meeste plaatsen gedaald of stabiel gebleven. In 39% van onze meetplaatsen meten we lage of zeer lage debieten voor de tijd van het jaar.
In periodes van waterschaarste is het cruciaal dat de gepaste maatregelen genomen worden. Door een team, onder leiding van prof. Patrick Willems en de VMM, is een afwegingskader gemaakt. Dat is geen zogenaamd afschakelplan, maar wel een instrument dat beslissingnemers op het terrein toelaat verschillende maatregelen tegenover elkaar af te wegen vooraleer ze knopen doorhakken. Zo kunnen ze de meest doordachte maatregelen nemen om de kans op waterschaarste en de gevolgen ervan te beperken. Er ging een intensief traject van onderzoek, studiewerk en overleg aan vooraf.
De VMM lanceert voor de derde keer een oproep voor innovatieve samenwerkingsverbanden die inzetten op waterbesparing en/of circulair watergebruik. Voor de Proeftuinen Droogte 3.0 maakte Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir 4 miljoen euro vrij. Goedgekeurde projecten kunnen tot 75% steun krijgen. De oproep loopt tot 26 juli 2021.
Op 62% van de locaties zijn de grondwaterstanden zeer laag (30%) tot laag (32%) voor de tijd van het jaar. Ook in meer dan de helft van de meetlocaties van het oppervlaktewaterdebiet worden lage tot zeer lage waarden voor de tijd van het jaar geregistreerd. Dat wijst op een duidelijk drogere toestand dan wat we op het einde van een gemiddelde winter verwachten.
Overstromingen nog beter in kaart brengen, daar zetten we bij de VMM alle zeilen voor bij. Daarom schakelen we nu ook satellietdata in: een snelle en efficiënte manier om een gebiedsdekkend beeld te krijgen van Vlaanderen, ongehinderd door regen, wolken of wind.
Sensoren worden almaar slimmer, kleiner, goedkoper en niet onbelangrijk: ze blijven zeer accuraat. De VMM volgt die evolutie al jaren op de voet, want de toepassingen voor slim meten zijn veelbelovend. Met onze eigen slimme peilmeetmodule kunnen we nu de waterstanden in de onbevaarbare waterlopen automatisch registreren én meteen publiceren op waterinfo.be.
Enkele weken geleden is, met de eerste warme dagen, een grote migratie op gang gekomen onder de waterspiegel. Miljoenen wolhandkrabben zijn in de Noordzee of de Scheldemonding uit hun eitje gekropen, en vangen nu hun tocht aan naar de beken en rivieren waar ze de volgende jaren zullen uitgroeien tot handgrote krabben. De VMM vangt deze kaalvreters bij de duizenden: in 2020 425.000 in de krabbenval van Grobbendonk.
Door de hevige regenval in het begin van het jaar hebben we wat vertraging opgelopen, maar nu zijn de ecologische herinrichtingswerken aan het Schulensmeer in Lummen op kruissnelheid. Er wordt op verschillende locaties tegelijk gewerkt. De zandvang werd volledig geruimd, de voormalige zanddepots zijn grotendeels afgegraven en door het aanleggen van een ondiepe paaigracht krijgt ook de beschermde grote modderkruiper heel wat extra leefgebied.
De VMM start dit najaar met de ruiming van 12.000 kubieke meter slib in de vestinggrachten van de Ieperse Menenpoort. De werken waren al eind 2018 gepland, maar doordat er meer potentiële explosieven aanwezig blijken over een grotere oppervlakte, werden de nodige veiligheidsmaatregelen genomen en de geplande ruimingsmethode grondig aangepast. De werken pakken verstoppingen, vissterfte, algengroei en zwerfvuil aan.
De VMM meet kwantiteit en kwaliteit van grond- en oppervlaktewater; adviseert vergunningen; houdt economisch en ecologisch toezicht op het rioleringsbeleid; beheert de grote onbevaarbare waterlopen; bewaakt de drinkwaterkwaliteit ;...
Elke dag opnieuw werkt de Vlaamse Milieumaatschappij aan het milieu van morgen. Water, lucht en klimaat(adaptatie) zijn onze kerntaken.
