Waterverbruik landbouw

Toestand

De VMM schat het totaal waterverbruik in de Vlaamse landbouw voor 2022 op 74,6 miljoen m³ of 9,8 % van het totale waterverbruik (exclusief koelwater) in Vlaanderen waarvan;

• 73,2 % grondwater.
• 9,9 % leidingwater.
• 7,2 % hemelwater.
• 8,7 % oppervlaktewater.

Een andere bron voor cijfers over het waterverbruik in de landbouw is het Landbouwmonitoringsnetwerk (Departement Landbouw en Visserij) waar een extrapolatie gemaakt wordt van steekproefresultaten bij een 650-tal land- en tuinbouwbedrijven. Het totaal waterverbruik door de landbouw in 2019 wordt hier ingeschat op 66,2 miljoen m³, (schatting VMM: 66,7).

Om het waterverbruik volgens deelsector in te schatten, wordt de verdeling overgenomen van het Landbouwmonitoringsnetwerk van het Departement Landbouw en Visserij:

• Melkvee, vleesvee, varkens en melk- en vleesvee gemengd vertegenwoordigen 38 % van het waterverbruik in de landbouw.
• Groenteteelt (in open lucht en onder glas) heeft een aandeel van 19 %. 

Evolutie

De verbruiken in de landbouw kennen heel wat fluctuaties, deze kunnen hoofdzakelijk worden toegeschreven aan de meteorologische omstandigheden:

• De jaren 2017, 2018, 2019, 2020 en 2022 werden gekenmerkt door warme en droge periodes. Het neerslagtekort, het verschil tussen de neerslag en de potentiële evapotranspiratie (verdamping), lag vooral in 2018, 2020 en 2022 dan ook erg hoog. Door het hoge neerslagtekort was veel water nodig voor de beregening van gewassen en door de hoge temperatuur was er ook meer water nodig om het vee te drenken.
• De minder warme en erg natte zomer van 2021 resulteerde in een daling van het waterverbruik door de landbouw, er werd duidelijk minder grondwater en oppervlaktewater verbruikt.

 Hoe pakken we dit aan?

De stroomgebiedbeheerplannen bepalen wat Vlaanderen zal doen om de toestand van het oppervlaktewater en het grondwater te verbeteren. Alle maatregelen en acties die genomen worden om de toestand van de watersystemen te verbeteren of de overstromingsrisico's beter te beheren, zijn samengebracht in het maatregelenprogramma. Voor waterverbruik zijn vooral volgende maatregelengroepen belangrijk:

• Groep 3 - Duurzaam watergebruik
• Groep 5A - Kwantiteit grondwater
• Groep 5B - Kwantiteit oppervlaktewater

De webpagina Duurzaam watergebruik in de land- en tuinbouw geeft o.a. een overzicht van de landbouwmethoden- en technieken die ingezet kunnen worden om duurzaam om te springen met water.

Meer informatie

• Op zoek naar het waterverbruik van een specifieke sector? Stel zelf je grafiek samen.