Nieuwe meetresultaten oppervlaktewaterkwaliteit
Nog geen enkel Vlaams waterlichaam behaalt de goede toestand zoals de kaderrichtlijn Water voorschrijft. Vooral de mindere scores voor de biologische en de hydromorfologische kwaliteit vormen de grootste hindernissen om de goede toestand te realiseren. Meer dan 80% van onze waterlichamen voldoet niet voor de kwaliteitselementen macro-invertebraten, macrofyten of fytobenthos.
Voor hydromorfologie zijn er nu voor het eerst resultaten beschikbaar. Daarbij wordt gekeken naar het profiel, de bedding, de stroming, de oever,… van de waterloop. Ruim de helft van de waterlopen wordt ingedeeld in de middelste klasse 'matig', slechts 12% scoort goed of zeer goed. De matige score komt onder meer door het op grote schaal rechttrekken van waterlopen in het verleden. Ook het beheer heeft een belangrijke impact. De voorbije jaren herstelde de VMM op meerdere plaatsen de structuurkwaliteit door de aanleg van visdoorgangen, hermeandering en het inrichten van natuurlijke oevers.
Er is een positieve evolutie voor de kwaliteit van waterbodems. De sterke afname van het percentage sterk verontreinigde waterbodems (van 47 naar 24%) de voorbije 13 jaar en de toename van het percentage licht verontreinigde bodems (van 20 naar 30%) illustreren de verbetering. Het percentage niet verontreinigde waterbodems blijft wel heel laag. Waterbodems logen uit en blijven daardoor een belangrijke potentiële bron van verontreiniging van oppervlaktewater.
Uit de nieuwe meetresultaten blijkt dat de nitraatconcentraties in het oppervlaktewater de laagste zijn in 15 jaar, dankzij de inspanningen landbouwsector en het gevoerde mestbeleid. De VMM meet sinds 1999 de impact van bemesting door de landbouwsector op de oppervlaktewaterkwaliteit. Verdeeld over gans Vlaanderen worden de nitraatconcentraties in ongeveer 760 meetplaatsen (MAP-meetnet) bepaald. Van de Europese Commissie mag tegen 2014 maximaal 16% van de MAP-meetpunten de drempel van 50 mg nitraat per liter overschrijden. Dit is vastgelegd in het 4e mestactieplan (MAP4). Het toetsingscriterium van 50 mg nitraat per liter komt uit de Nitraatrichtlijn en het Mestdecreet. Het aandeel meetplaatsen met drempeloverschrijding in het MAP-meetnet in Vlaanderen bedroeg 21% in het winterjaar 2013-2014, een beduidend beter resultaat dan de voorgaande jaren en het beste cijfer sinds de start van de metingen van de VMM. Om de doelstelling te halen, is echter nog een aanzienlijke verbetering nodig. De maatregelen die kunnen genomen worden om de toestand van de waterlopen te verbeteren, staan in de ontwerpstroomgebiedbeheerplannen voor Schelde en Maas 2016-2021. Deze plannen zijn momenteel in openbaar onderzoek. Je kan ze nog tot 8 januari raadplegen op www.volvanwater.be.
Raadpleeg de volledige bespreking van de waterkwaliteit in 2013
