Ecologische herinrichting Kemmelbeek in Ieper en Lo-Reninge

In de jaren 1960 is de Kemmelbeek grotendeels rechtgetrokken. Onder meer daardoor wordt het water in het stroomgebied snel afgevoerd, wat stroomafwaarts regelmatig voor overstromingen zorgt. Lange stukken  van de oever kalven af en er is geen buffer meer met het omliggende landbouwgebied. Vissen kunnen ook niet meer natuurlijk migreren door een automatisch regelbare stuw en verschillende drempels, die aangelegd zijn om in periodes van droogte water in de beek te houden.

De waterloop krijgt nu een meer natuurlijk profiel over een traject van ongeveer 7 km. Met de aanleg van flauwere oevers zal de bergingscapaciteit van de waterloop toenemen. De vismigratieknelpunten werken we weg, zodat vissen vanuit de IJzer terug de Kemmelbeek kunnen opzwemmen zonder hindernissen. Dat is nodig om in de Kemmelbeek op termijn een ecologische toestand te bereiken, zoals het stroomgebiedbeheerplan 2016-2021 voorschrijft.

Wegwerken van de vismigratieknelpunten

Ter hoogte van de automatische stuw komt er een natuurlijk ogende nevengeul, waarlangs een gedeelte van het water zal stromen. De stroomsnelheid mag hier niet te hoog worden, zodat vissen er langs omhoog kunnen zwemmen en zo het stroomopwaartse deel van de Kemmelbeek kunnen bereiken. Dat doen we door verruwing met breuksteen aan te brengen. De vaste drempels maken we toegankelijk voor vissen door met breuksteen een helling van ongeveer 1% aan te leggen.

Oeverherstel

Waar de Kemmelbeek aan akkers grenst of als er duidelijk afkalvingen langs graslanden zijn, zorgen we voor natuurvriendelijke oevers. Daarbij schuinen we de oevertalud af of leggen we een onderwaterplateau aan van zo’n 2 m breed (zonder bijkomende oeverversterkingen). Die oever zal beter bestand zijn tegen erosie en de buffercapaciteit van de bedding wordt verhoogd. In buitenbochten voorzien we dichte aanplantingen (bv. zwarte els) omdat die met hun wortelstelsel de oever goed vasthouden.

Bufferzone

Ter hoogte van akkers leggen we een bufferzone aan. Dit is een grazige strook van 4-5 m breed die in de toekomst extensief beheerd zal worden zonder bemesting en pesticiden. We zullen er maaien (met afvoer) of extensief begrazen. Deze bufferzone moet voorkomen dat er nutriënten en pesticiden instromen en dient ook als ecologische verbindingszone voor talrijke organismen en onderhoudsstrook.