9 september 2021
Bespreking projectvoortgang
Sinds het startoverleg eind maart werkte het consortium verder op:
- de afronding van de 'Inventarisatiefase' en de verwerking van de feedback ontvangen tijdens het startoverleg
- de uitwerking van het evaluatiekader klimaatadaptatie en (iii) de ontwikkeling van de rekenmodellen hitte, droogte en wateroverlast door extreme neerslag.
Evaluatiekader klimaatadaptatie
In het evaluatiekader is het concept adaptatiedoel, i.e. de doelstelling die de gebruiker naar voor schuift omtrent klimaatadaptatie, een cruciaal onderdeel. Er zijn verschillende types doelstellingen voorgesteld: doelstellingen over klimaateffecten, doelstellingen over klimaatimpacts, doelstellingen over de systeemwerking en maatregeldoelstellingen. Daarnaast is ook uitgebreid de uitwerking van de longlist en shortlist met adaptatie-maatregelen besproken. Rekening houdende met databeschikbaarheid, effectiviteit en de modelleerbaarheid is de longlist van 140 maatregelen verwerkt in een shortlist van een voorlopig 50-tal maatregelen die opgenomen zullen worden in de verdere uitwerking van de adaptatietools.
Adaptatiepotentieelkaarten
Ook de ontwikkeling van adaptatiepotentieelkaarten is opgestart. Deze kaarten geven, voor heel Vlaanderen, de geschiktheid weer om een bepaalde maatregel te implementeren, rekening houdend met randvoorwaarden zoals:
- Impact: Waar is het relevant om een maatregel te nemen? Dit is afhankelijk van het te verwachten klimaateffect op een locatie en de aanwezigheid van risico-receptoren (vb. kwetsbare populaties, gebouwen).
- Toepasbaarheid: Waar ‘kan’ een maatregel wel/niet geïmplementeerd worden? Bijvoorbeeld geen infiltratie in grondwaterbeschermingszone of een groendak enkel op een gebouw.
- Effectiviteit: Waar werkt een maatregel beter? Bijvoorbeeld betere infiltratie in goed doorlatende zandgronden en gebieden met weinig tot geen helling.
Adaptatiepotentieelkaarten worden in de klimaatadaptatietools gebruikt om het potentieel van maatregelen te beoordelen en scenario’s samen te stellen die klimaateffectmodellen doorrekenen. Het consortium heeft de GIS-aanpak toegelicht en zal rekening houden met de ontvangen suggesties voor de finalisering van de tweede deeltaak 'Voorbereiding modelaanpassingen en model-inputs'.
Testgebieden scenario-modellering
Finaal werd verslag uitgebracht over de selectie van de testgebieden waarop in een volgende fase de simulatie van de adaptatiescenario’s zich zal toespitsen. De testgebieden dienen om de vraagstelling van eindgebruikers te concretiseren, de adaptatiepotentieelkaarten te valideren, de onderliggende modellen te testen/valideren en de opzet van de adaptatie-tooling af te toetsen. 33 kandidaat testgebieden van 7 organisaties werden aangeboden. De 4 weerhouden testgebieden zijn: De Wamp in Kasterlee, de Barebeek, het stedelijk gebied van Mechelen en het Landinrichtingsproject Groenhove-Vrijgeweid nabij Torhout.
Workshop “Afstemming data en tools voor lokale klimaatadaptatie
Overzicht initiatieven klimaatadaptatie
Het eerste deel van de workshop had als doelstelling een gezamenlijk overzicht van de Vlaamse klimaatadaptatie-initiatieven op te maken. Het consortium heeft hiervoor als voorbereiding een mapping opgesteld van de voornaamste afgelopen en lopende programma’s, initiatieven en projecten waarbij de klimaatadaptatiecyclus (kennisopbouw, plannen en implementatie, monitoring) als denkkader werd gebruikt. In een interactieve MIRO board is deze eerste mapping verder aangevuld door alle deelnemers.
Relatie met andere initiatieven klimaatadaptatie
Het tweede deel van de workshop ging meer in detail in op de problematiek van data en tools ter ondersteuning van lokale klimaatadaptatie. Arnout Ruelens (stad Mechelen) opende de discussie met een getuigenis van de noden van een lokale overheid gevolgd door Kathleen Van Dorslaer (CIW-projectgroep, VVP) met een voorstelling van de hervorming van de hemelwater- en droogteplannen. Hierna werd door Vincent Wolfs (Sumaqua) en Steven Broekx (VITO), respectievelijk het recent ontwikkelde tool Groenblauwpeil en de geplande VMM klimaatadaptatietools toegelicht.
De Groenblauwpeil-tool en de geplande VMM klimaatadaptatietools zijn duidelijk complementaire tools. De deelnemers van de workshop duiden evenwel op de noodzaak om in de communicatie naar lokale besturen deze complementariteit heel duidelijk te maken. Aansluitend werd door alle deelnemers ook de noodzaak benadrukt voor een bundeling en gestructureerde ontsluiting van de beschikbare kennis, data en tools voor lokale klimaatadaptatie in Vlaanderen.
Agenda derde workshop
De workshop werd afgesloten met een bevraging over het onderwerp van de volgende Founding Fathers workshop. Verschillende topics werden voorgesteld. De resultaten van de poll wijzen op een grote interesse in de problematiek van data voor de monitoring en rapportering van klimaatadaptatie. Ook extra thematische uitbreidingen van het klimaatportaal en een verdieping in het gebruik van data/tools in concrete processen bij een lokaal bestuur (omgevingsvergunningen, plannen, burgemeestersconvenant, interactie met burgers, …) kwamen naar voor als mogelijke onderwerpen. De VMM en het consortium gaan met alle output van de 2e workshop aan de slag bij de uitwerking van de 3e Founding Fathers-workshop gepland in het voorjaar 2022.
Presentaties:
