Aanvullende informatie broeikasgasuitstoot
Wat betekent CO2-eq en Global Warming Potential (GWP)?
CO2-equivalent, kortweg CO2-eq, is de meeteenheid die gebruikt wordt om het opwarmend vermogen ('global warming potential' of GWP) van broeikasgassen in onze atmosfeer weer te geven. CO2 is het referentiegas, waartegen andere broeikasgassen gemeten worden. Bv. omdat bij eenzelfde massa gas het opwarmend vermogen van CH4 28 keer hoger is dan dat van CO2, stemt 1 ton CH4 overeen met 28 ton CO2-equivalenten. Voor N2O is deze factor 265 CO2-eq. Door de tonnages van de verschillende broeikasgassen om te zetten naar CO2-eq, kan de totale uitstoot van broeikasgassen beschouwd worden t.a.v. doelstellingen. Voortaan gebruiken we de GWP-waarden uit het IPCC Fifth Assessment Report (AR5).
Het (inter)nationale beleidskader: op weg naar koolstofneutraliteit.
Mondiaal werd door 195 landen eind 2015 een eerste universeel klimaatakkoord gesloten in Parijs, het zogenaamde 'Paris Agreement'. Dit akkoord omvat een actieplan om de gemiddelde temperatuurtoename op aarde ruim beneden de 2 °C te houden ten opzichte van het pre-industriële tijdperk, en ambieert zelfs om die stijging te beperken tot 1,5 °C. Op 4 november 2016, het moment waarop voldoende landen zich er hadden achter geschaard, werd het akkoord van kracht. Sindsdien is het aantal landen dat het akkoord ratificeerde toegenomen tot 197 (toestand 15 mei 2022). De Vlaamse Regering ratificeerde het akkoord op 7 oktober 2016, de Belgische op 7 april 2017.
Bij haar aantreden eind 2019 onderstreepte de huidige Europese Commissie het belang van klimaatbeleid met de lancering van de European Green Deal. De opzet is om duurzaamheid verder te integreren met andere beleidsdomeinen en te koppelen aan een nieuwe Europese groeistrategie. Wat betreft klimaat springt de aanscherping van de ambitie op lange en korte termijn het meest in het oog. Zo heeft de EU midden 2021 de eigen klimaatambitie om in 2050 klimaatneutraal te zijn, verankerd in de Europese Klimaatwet. Tegen 2050 streeft de EU dus naar een netto nul-uitstoot van broeikasgassen, en moeten emissies en opslag in balans zijn. De nieuwe, bindende doelstelling voor 2030 stelt dat de netto-emissie van broeikasgassen in 2030 ten minste 55 % lager moet zijn dan in 1990. Om dit verhoogde ambitieniveau waar te maken, werd een grote hervorming van het Europese beleidskader rond energie, klimaat, grondgebruik, vervoer en belastingen doorgevoerd, het Fit for 55-pakket. Daarbij hoort ook een aanscherping van de emissieplafond onder het ETS, en verhoogde doelstellingen op Europees en landen-niveau voor de ESR-fractie. Het Europese doel voor de ETS-fractie wordt opgeschaald naar -62 % tegen 2030 t.o.v. 2005, en voor de ESR-fractie is een aanscherping tot -40 % in 2030 t.o.v. 2005 voorzien. Voor België is hierbij een doelstelling van -47% vastgesteld
In haar Energie- en Klimaatplan 2021-2030 engageerde Vlaanderen zich voor een reductie van de ESR-fractie met 40 % tegen 2030 (t.o.v. 2005).
Wat betreft de broeikasgasemissies door veranderingen in landgebruik (Land Use, Land Use Change and Forestry of LULUCF), krijgen landen in 2021-2025 de bindende doelstelling om eventuele emissies door verandering van landgebruik, zoals ontbossing, volledig te compenseren door minstens een evenredige opname van CO2 in deze sector. Tegen 2030 moet de opslag op Europees niveau versterkt worden en moet 310 Mt CO2-eq opgeslagen worden. De verschillende lidstaten moeten bijgevolg bijkomend inzetten op het opslaan van koolstof, voor België bedraagt de doelstelling 320 kton CO2-eq bijkomende opslag tegen 2030, tegenover het gemiddelde in 2016-2018. Dit kan door de natuurlijke opname van CO2 door bossen te verbeteren of door herbebossing.
Voortgangsrapporten over het Vlaams energie- en klimaatbeleid
Jaarlijks wordt aan de Vlaamse Regering gerapporteerd over de voortgang van het Vlaams Energie- en Klimaatplan (VEKP 2021-2030), de evolutie van de Vlaamse broeikasgasemissies, de vooruitgang van de maatregelen en de afstand tot de doelstellingen. Voor een laatste stand van zaken kan men terecht op de website van het Vlaams Energie- en Klimaatagentschap.
