PCB's in waterbodems
- Verontreiniging van oppervlaktewater blijft niet beperkt tot de waterkolom zelf. Een aantal stoffen, waaronder PCB's (polychloordifenylen, verbod op productie sinds de jaren ‘80) hebben immers de neiging zich te binden aan het zwevend stof. Als dit zwevend stof bezinkt, gaat het samen met de eraan vastgehechte polluenten de waterbodem of sedimentlaag vormen.
- 64% van de meetplaatsen wordt in de periode 2016-2021 beschouwd als niet verontreinigd met PCB's.
- Individuele PCB’s geven wel vaak aanleiding tot overschrijding van de normen.
Doelstellingen
Sinds 9 juli 2010 zijn er decretale milieukwaliteitsnormen voor waterbodems. Het zijn richtwaarden die het milieukwaliteitsniveau bepalen dat zo veel mogelijk moet worden bereikt of gehandhaafd. Ze gelden niet als saneringscriterium, noch als saneringsdoel.
Triggerwaarden zijn de concentraties waaronder geen aanzienlijke effecten op de aanwezige biota worden verwacht. Overschrijding van de triggerwaarde kan aanleiding geven tot verder onderzoek.
Toestand
De meetresultaten voor de periode 2016-2021 geven aan dat:
- 64% van de meetplaatsen geen afwijking vertoont ten opzichte van de referentiewaarde voor PCB’s en dus beschouwd wordt als niet verontreinigd;
- 17% van de meetplaatsen licht verontreinigd is, 11% is verontreinigd en 7% is sterk verontreinigd;
- individuele PCB’s vaak aanleiding geven tot overschrijding van de normen, voor enkele PCB’s is dat zelfs in ongeveer 50% van de meetplaatsen het geval.
- individuele PCB’s in maximum 8% van de meetplaatsen de triggerwaarden overschrijden.
Evolutie
Sinds de eerste monitoringscyclus van 2000-2003 is er geen duidelijke trend waarneembaar.
Hoe pakken we dit aan?
De stroomgebiedbeheerplannen bepalen wat Vlaanderen zal doen om de toestand van het oppervlaktewater en het grondwater te verbeteren. Alle maatregelen en acties om de toestand van de watersystemen te verbeteren of de overstromingsrisico's beter te beheren, zijn samengebracht in het maatregelenprogramma. Voor deze indicator is vooral Groep 8B - Waterbodem van belang , meer bepaald de maatregel ‘8B_D De waterbodemkwaliteit verbeteren door duurzaam saneren van verontreinigde waterbodems’. Gebiedsspecifieke acties komen aan bod in de bekkenspecifieke delen. Een bekend voorbeeld is de sanering van de Winterbeek in het Demerbekken. In dit project wordt 17 kilometer historisch verontreinigde waterbodem geruimd en worden de oevers gesaneerd.
Meer informatie
- Handboek voor de karakterisatie van de bodems van de Vlaamse waterlopen volgens triade
- Risicobeoordeling van verontreinigde waterbodems: naar een Vlaams beoordelingskader
- Waterbodemverkenner
- Sedimentverkenner
- Waterbodem – Triggerwaarden voor verder onderzoek