Zuiverings- en rioleringsgraad

Toestand

De vernieuwde rioolinventaris laat toe om heel recente cijfers over de rioleringsgraad te genereren. In maart 2024 bedroeg de rioleringsgraad in Vlaanderen bijna 94%. Dat cijfer ligt hoger dan eerder gerapporteerde cijfers. Die toename is deels toe te schrijven aan extra gerealiseerde riolering op het terrein maar ook deels aan een betere inventarisatie.

Om ook al nieuwe cijfers voor de zuiveringsgraden te genereren, ontbreekt in de vernieuwde inventaris nog informatie over de mate waarin de riolen effectief verbonden zijn met een openbare rioolwaterzuiveringsinstallatie. Daarom wordt hier nog geen nieuw cijfer gerapporteerd. In april 2022 bedroeg de zuiveringsgraad in Vlaanderen 86%.

Evolutie

Aangespoord door de Europese richtlijn Stedelijk Afvalwater is in Vlaanderen sterk geïnvesteerd in de uitbreiding van de openbare waterzuivering. De zuiveringsgraad is dan ook sterk gestegen:

• begin 1992: 26%
• begin 2000:  45%
• april 2022: 86%.

De snelheid waarmee de zuiveringsgraad stijgt, is de laatste jaren echter afgenomen:

• Wellicht speelt hier vooral de wet van de afnemende meeropbrengsten en wordt het resultaat dat met een gelijkaardige inspanning bereikt kan worden, steeds kleiner. Het zijn immers hoe langer hoe meer kleinere en meer afgelegen woonkernen die nog op de openbare waterzuiveringsinfrastructuur aangesloten worden.
• Met de uitbreiding van het riolerings- en collecteringsstelsel nemen de kosten voor exploitatie, onderhoud en vervanging bovendien toe waardoor minder budget resteert voor bijkomende aansluitingen.

Het is niet de bedoeling de zuiveringsgraad uiteindelijk op 100% te brengen:

• Voor ongeveer 2 % (sterke regionale verschillen) van de inwoners in Vlaanderen zal er immers geen collectieve zuivering uitgebouwd worden.
• Wie niet op het rioleringsnetwerk kan worden aangesloten, moet een individuele behandelingsinstallaties (IBA's) voor afvalwater plaatsen, bijna 30% van deze IBA's werd reeds gebouwd.

Hoe pakken we dit aan?

De stroomgebiedbeheerplannen bepalen wat Vlaanderen zal doen om de toestand van het oppervlaktewater en het grondwater te verbeteren. Alle maatregelen en acties om de toestand van de watersystemen te verbeteren of de overstromingsrisico's beter te beheren, zijn samengebracht in het maatregelenprogramma. Voor deze indicator is vooral Groep 7B - Verontreiniging oppervlaktewater van belang.

Moet je het afvalwater lozen op de riolering of ben je verplicht om het zelf te zuiveren? Dat is vastgelegd op het zoneringsplan van je gemeente. Aan dat plan is ook een uitvoeringsplan gekoppeld dat vastlegt binnen welke termijn rioleringsprojecten en IBA’s moeten worden aangelegd. 

Raadpleeg het geoloket zoneringsplannen en gebiedsdekkende uitvoeringsplannen 

Meer informatie

• Hoe worden riolerings- en zuiveringsgraden berekend?