Vlaanderen.be www.vmm.be
Je bent hier: Home / Lucht / Stikstof / Concentratie stikstofdioxide

Concentratie stikstofdioxide (NO₂) in de omgevingslucht

  • Stikstofoxiden (NOx) ontstaan bij verbrandingsprocessen op hoge temperaturen. Stikstofmonoxide (NO) wordt in de atmosfeer omgezet tot stikstofdioxide (NO2).
  • NO2 leidt tot irritatie van de luchtwegen en astma.
  • NOx draagt bij aan de vorming van secundair fijn stof, speelt een rol bij verzurende en vermestende depositie en fotochemische smogvorming.
  • De hoogste concentraties zijn gelinkt aan wegverkeer.
  • De Europese grenswaarden werden gerespecteerd op alle meetplaatsen met monitoren. Echter met passieve samplers maten we in 2022 op 1 locatie een overschrijding.
  • De WGO-advieswaarden werden in bijna heel Vlaanderen overschreden.
  • De VMM meet globaal een dalende trend in de NO2-concentraties. In 2022 zagen we op de meeste meetplaatsen een lichte daling of stagnatie t.o.v. 2021.
Laatst bijgewerkt: oktober 2023
Actualisatie: Jaarlijks

doelstellingDoelstellingen 

NaamDoelstellingMeetplaatsen die doelstelling halen in 2022
Europese grenswaarde jaar: 40 µg/m³ Groene vink Monitoren: 48/48
slecht Samplers: 48/49
slecht Model
uur: maximaal 18 uur per jaar > 200 µg/m³  Groene vink 48/48
Europese alarmdrempel 400 µg/m³ gedurende 3 opeenvolgende uren Groene vink 48/48
WGO-advieswaarde jaar: 10 μg/m³ slecht Monitoren 4/48
slecht Samplers 5/49
dag: maximaal 3 dagen per jaar > 25 µg/m³  slecht 0/48
uur: 200 µg/m³ slecht 47/48
Vlaamse Luchtbeleidsplan Voldoen aan de WGO-advieswaarden tegen 2050 /
In elke gemeente t.o.v. 2016 een halvering van het aantal mensen dat woont op een locatie waar NO2-jaargemiddelde > 10 µg/m³ (tegen 2030) /

toestandToestand in 2022

Toetsing aan de Europese Regelgeving

In 2022:

  • Werden op alle meetplaatsen met automatische monitoren de Europese grenswaarden (voor jaargemiddelden, voor uurwaarden, alarmdrempel) behaald.
  • Werd op 1 van de 49 meetplaatsen met passieve samplers de Europese grenswaarde van 40 µg/m³ overschreden, namelijk op een drukke gewestweg in Houthalen-Helchteren (jaargemiddelde van 41 µg/m³).
  • Berekent het ATMO-Street-model nagenoeg geen overschrijdingen van de Europese jaargrenswaarde, enkel langs de ringwegen rond Antwerpen en Gent en bij tunnelmonden berekent het model een jaargemiddelde boven 40 µg/m³.

Toetsing aan WGO-advieswaarden

In 2022 worden alle WGO-advieswaarden overschreden in Vlaanderen:

  • De jaaradvieswaarde op bijna alle meetplaatsen (uitgezonderd 4 landelijke meetplaatsen en 5 meetplaatsen in natuurgebieden).
  • De dagadvieswaarde op alle meetplaatsen.
  • De uuradvieswaarde op 1 meetplaats in Stabroek die beïnvloed wordt door de Antwerpse haven (1 uur > 200 µg/m³).

Toetsing aan doelstellingen Vlaamse Luchtbeleidsplan

In 2022 voldoen 19 % van de gemeenten aan de doelstelling om de bevolking blootgesteld aan een NO2-jaargemiddelde hoger dan 10 µg/m³ te halveren. Deze doelstelling dient tegen 2030 in elke gemeente behaald te worden. 

Er is een grote variatie in NO2-jaargemiddelden tussen meetplaatsen:

  • Het laagste jaargemiddelde werden gemeten in een natuurgebied in Tielt-Winge (6 µg/m³).
  • Het hoogste jaargemiddelde werd gemeten langs een drukke gewestweg in Houthalen-Helchteren (41 µg/m³).

Als we kijken naar de modelkaart, dan zien we de hoogste gemodelleerde NO2-jaargemiddelden in steden, in industriële gebieden en nabij druk wegverkeer:

  • De hoogste concentraties in de Antwerpse agglomeratie en de Antwerpse haven
  • Verhoogde concentraties in de noordrand van Brussel, in Gent en de Gentse Kanaalzone en in de meeste centrumsteden.
  • Verhoogde concentraties rond de snelwegen en langs kleinere verkeersaders

Niet alleen het verkeersvolume maar ook de doorstroming speelt een belangrijke rol. Aaneengesloten bebouwing, maar ook 'stop-and-go'-verkeer aan kruispunten resulteren in verhoogde NO2-concentraties.

evolutieEvolutie

  • Globaal zien we een geleidelijke daling van de NO2-jaargemiddelden en het aantal dagen met daggemiddelden hoger dan 25 µg/m³ in alle typegebieden.
  • In 2022 zien we in alle typegebieden een stagnatie t.o.v. 2021, uitgezonderd in het verkeersgerichte gebied waar we een lichte daling noteren. In 2020 en (weliswaar in mindere mate) in 2021 was er minder uitstoot door verkeer door de coronamaatregelen (minder wegverkeer). Hierdoor maten we lagere concentraties in 2020 en 2021 dan in normale omstandigheden.
  • Er is een uitgesproken verschil tussen de typegebieden, gerelateerd aan de verkeersintensiteit. De hoogste concentraties zien we op de verkeersgerichte meetplaatsen, de laagste concentraties op de landelijke meetplaatsen.

aanpakHoe pakken we dit aan?

Een daling van de NO2-concentraties kan het best bereikt worden via maatregelen voor het wegverkeer. Deze maatregelen zijn vooral gericht op een modale verschuiving, minder kilometers over de weg en een vergroening van de vloot (zie indicatoren samenstelling wagenpark en activiteiten wegverkeer). Lokaal kan een snelheidsverlaging een positief effect hebben voor de omwonenden of de natuur in de buurt.

Een volledig overzicht van de maatregelen voor de verbetering van de luchtkwaliteit in Vlaanderen vind je in het Vlaams Luchtbeleidsplan 2030. Een bespreking van de voortgang van de maatregelen staat in het voortgangsrapport over het luchtbeleidsplan 2030. Een herziening van het Luchtbeleidsplan is in opmaak.

Ook in het stikstofbeleid (Stikstofdecreet) staan maatregelen om de uitstoot van stikstof terug te dringen met behoud van economische ontwikkeling.

InfoMeer informatie

vmm.be is een officiële website van de Vlaamse overheid

Elke dag opnieuw werkt de Vlaamse Milieumaatschappij aan het milieu van morgen. Water, lucht en klimaat(adaptatie) zijn onze kerntaken.