Overzicht van het meest recente nieuws en evenementen over de luchtkwaliteit in Vlaanderen.
Het klimaat verandert overal snel en ingrijpend, met toenemende wateroverlast, hitte en droogte als gevolg. Vlaanderen neemt al maatregelen, maar roept ook alle hens aan dek om de grote uitdagingen aan te pakken. Tijdens de inspiratiedag ‘Samen voor Zuivere Lucht en Klimaatadaptatie’ stelde de VMM op vrijdag 9 december 2022 nieuwe tools voor die steden en gemeenten hierbij helpen. De voormiddag stond in het teken van 'Samen voor Zuivere Lucht'.
De VMM publiceerde haar jaarlijkse rapporten over de luchtkwaliteit in Antwerpen en Gent in 2021. De jaargemiddelden van stikstofoxides, fijn stof en zwarte koolstof zijn in 2021 iets hoger dan of gelijk aan die van 2020, maar in 2020 werden de luchtconcentraties sterk beïnvloed door de COVID-maatregelen. In vergelijking met de jaren vóór 2020 dalen alle gemeten vervuilende stoffen nog altijd. Verkeer en verwarmen met hout waren in de steden de belangrijkste bronnen voor stikstofoxiden, primair fijn stof en elementair koolstof.
Het wordt kouder, dus de kans bestaat dat je overweegt om bij te verwarmen met hout. Opgelet, dat heeft een duidelijke impact op de lokale luchtkwaliteit en gezondheid.
Nadat de VMM, samen met VITO, pilootprojecten begeleidde in Kalmthout en Sint-Niklaas waarin een sensornetwerk werd uitgerold rond luchtkwaliteit, werkte VITO daarvan een blauwdruk uit. De VMM ontwikkelt ook een screenings- en scenariotool, concrete instrumenten waarmee je aan de slag kunt bij de opzet van je eigen project.
Met als slogan ‘Hout het gezond’ ontwikkelde de Vlaamse Milieumaatschappij een folder, advertentie en illustraties die lokale besturen voortaan kunnen gebruiken om hun inwoners te sensibiliseren rond hout stoken.
Luchtvervuiling heeft nog steeds een aanzienlijk gezondheidseffect. De VMM volgt daarom de evolutie van de luchtkwaliteit van nabij op. Uit de metingen van 2021 blijkt dat er voor bijna alle vervuilende stoffen een toename is ten opzichte van 2020. Maar de concentraties liggen wel nog steeds lager dan in 2019, het laatste precoronajaar. Er blijft dus een dalende trend op lange termijn zichtbaar. Vlaanderen voldoet bijna overal aan de Europa grens- en streefwaarden, maar overschrijdt de advieswaarden van de WGO voor fijn stof, stikstofdioxide, ozon en voor zwaveldioxide nabij industrie.
De Wereldgezondheidsorganisatie (WGO) verstrengde vorig jaar de advieswaarden voor verschillende luchtvervuilende stoffen. Dit heeft ook impact op de Belgische luchtkwaliteitsindex BelAQI. Deze is namelijk gebaseerd op de oude advieswaarden uit 2005. De drie gewesten in België hebben dan ook beslist om de BelAQI-index aan te passen aan de nieuwe advieswaarden van de WGO. De nieuwe index wordt toegepast vanaf de eerste week van november 2022.
De website Samen voor Zuivere Lucht is onderdeel van een project van de Vlaamse Milieumaatschappij, het RIVM werkt hier aan mee. Op de website vind je onder andere informatie over zelf meten, het dataportaal en inspiratie om zelf actie te ondernemen.
De komende jaren breidt de VMM haar samenwerking met lokale besturen gevoelig uit. In het Europese LIFE CityTRAQ-project bekijken we samen met Antwerpen, Brugge en Gent hoe we effectief, data-gedreven beleid rond luchtkwaliteit in de praktijk brengen. Vanaf oktober meet Aalst samen met de VMM de luchtkwaliteit in functie van het circulatieplan.
Via de fietsrouteplanner ‘Cyclers’ kan je voortaan niet alleen de snelste route kiezen, maar ook de properste route. De app maakt gebruik van luchtkwaliteitskaarten die de VMM binnen het Europese BE-GOOD project berekende. Voor elk uur van de dag en per seizoen tonen ze de gemiddelde luchtvervuiling. Met die informatie kunnen routeplanners voortaan ook de properste fietsroute, met de beste luchtkwaliteit tonen.
