Zware metalen in fijn stof in Genk-Zuid

In het industriegebied van de regio Genk-Zuid zijn verschillende industrietakken gevestigd die verantwoordelijk zijn voor de uitstoot van luchtverontreinigende stoffen (polluent). Zo zijn de activiteiten van het bedrijf Aperam een bron van zware metalen in fijn stof. In 2022 werd vastgesteld dat op alle meetplaatsen voor de metingen van zware metalen in fijn stof:

De Europese grenswaarde voor lood werd gehaald.
De Europese streefwaarden voor arseen, cadmium en nikkel werden gehaald.

Laatst bijgewerkt: mei 2023

Actualisatie:

Doelstellingen

Naam	Polluent	Doelstelling	Meetplaatsen die de doelstelling halen in 2022
EU-jaargrenswaarde	Lood	0,5 µg/m³	2/2
EU-streefwaarde	Arseen	6 ng/m³	2/2
	Cadmium	5 ng/m³	2/2
	Nikkel	20 ng/m³	2/2
VLAREM - jaargrenswaarde	Cadmium	30 ng/m³	2/2
WGO-advieswaarde	Lood	0,5 µg/m³	2/2
	Cadmium	5 ng/m³	2/2
	Mangaan	150 ng/m³	2/2

Toestand

Op basis van modellering berekent de VMM hoeveel inwoners er wonen in de overschrijdingszone. Dit is de zone waar het jaargemiddelde hoger is dan de Europese grens- of streefwaarde. In Genk was er in 2022 een kleine overschrijdingszone voor nikkel.

Polluent	Norm	Oppervlakte overschrijdingszone	% bevolking in overschrijdingszone
Arseen	6 ng/m³	geen	geen
Cadmium	5 ng/m³	geen	geen
Lood	0,5 μg/m³	geen	geen
Nikkel	20 ng/m³	0,13 km²	> 0,1 %

Gezondheidseffecten

De WGO drukt de schadelijkheid van arseen en nikkel uit als het aantal extra kankergevallen bij een levenslange blootstelling aan een bepaalde concentratie. Cadmium is ook kankerverwekkend maar de WGO berekende hiervoor geen risico. De risico’s voor de verschillende meetplaatsen op basis van de concentraties in de omgevingslucht in 2022 staan in de tabel:

Risico's groter dan 1 op 1.000.000 zijn gezondheidskundig niet verwaarloosbaar
Gezondheidskundig is er in Genk een extra risico op kanker. Dit risico is niet verwaarloosbaar.

Polluent	Extra risico op kanker bij levenslange blootstelling
Arseen	< 1/1.000.000
Nikkel	Tussen 1/162.000 en 1/507.000 afhankelijk van de woonplaats

Evolutie

Naast verhoogde concentraties aan nikkel, worden in de omgeving van Genk-Zuid ook verhoogde mangaan- en chroomconcentraties gemeten. Voor mangaan en chroom zijn er geen Europese grens- of streefwaarden.

Nikkel:

Er was globaal gezien een dalende trend tussen 2006 en 2013 op alle meetplaatsen.
Op de meetplaats aan de E. Fabrylaan was er tussen 2013 en 2017 een stijgende trend. In 2017 werd de Europese streefwaarde voor nikkel overschreden.
In de periode 2018 - 2022 werd de Europese streefwaarde gehaald en blijven de jaargemiddelden voor nikkel stabiel
Op de meetplaats De Koor zijn de nikkelconcentraties veel lager en blijven ze stabiel sinds 2012.

Mangaan:

Sinds de start van de metingen wordt de advieswaarde voor mangaan gehaald.
Globaal gezien is er op alle meetplaatsen een dalende trend tussen 2006 en 2014.
In de E. Fabrylaan is er sinds 2018 opnieuw een stijgende trend.
De concentraties in De Koor zijn veel lager en blijven sinds 2009 van dezelfde grootteorde.

Chroom:

Globaal gezien is er op alle meetplaatsen een dalende trend tussen 2006 en 2014.
In de E. Fabrylaan is er sinds 2018 opnieuw een stijgende trend.
De concentraties in De Koor zijn veel lager en blijven sinds 2017 van dezelfde grootteorde.

Hoe pakken we het aan?

De stuurgroep Genk-Zuid volgt jaarlijks de luchtmetingen op. In de stuurgroep zetelen de betrokken gemeenten, de provincie Limburg, de Vlaamse overheidsinstellingen en de industrie. De VMM stelt op deze stuurgroep de resultaten van de luchtmetingen in de omgeving van Genk-Zuid voor.

Daarnaast is er ook het Vlaams Luchtbeleidsplan 2030. Hierin staan maatregelen voor de verbetering van de luchtkwaliteit in Vlaanderen. Algemene maatregelen om de uitstoot, concentratie en depositie van zware metalen te verlagen zijn niet in het Vlaams Luchtbeleidsplan opgenomen.

Zware metalen in fijn stof in Genk-Zuid

Doelstellingen

Toestand

Gezondheidseffecten

Evolutie

Hoe pakken we het aan?

Meer info

vmm.be is een officiële website van de Vlaamse overheid