Sabine speurt watervervuiling op

Slibduivels en wateronderzoekers

Sabine maakt deel uit van het team Bijzonder Wateronderzoek. Dat is in 2013 in het leven geroepen, toen de VMM besloot om nog actiever op zoek te gaan naar de bron van waterverontreinigingen. 

Het team bestaat enerzijds uit de zogenaamde 'slibduivels', medewerkers die bezig zijn met de waterbodem. Anderzijds is er de incidentenwerking, waarbij vijf wateronderzoekers elk een provincie onder hun hoede nemen. Sabine staat in voor het Maas- en Demerbekken, regio Limburg.

Een incident komt altijd ongepland

Als bijzonder wateronderzoeker moet je bijzonder goed voorbereid zijn. Want incidenten op de waterloop kondigen zichzelf niet aan. Dat kan gaan van een lek in een mestsilo tot een drijvende olievlek of lozingen van huishoudelijk afval. Sabine vertelt hoe ze het aanpakt.

"Alle milieu-incidenten komen binnen via een centrale mailbox. Gaat het om iets ernstig, dan worden we opgebeld en bestaat de kans dat we het terrein op moeten. Daar nemen we dan stalen en foto's, leggen we de nodige contacten en maken we verdere afspraken om het probleem in te dijken."

Drugsafval in de Zuid-Willemsvaart

Aan sommige incidenten hangt een geurtje. In het voorjaar van 2019 werd Sabine gecontacteerd door de substituut-procureur des Konings. "We bespraken het dossier rond de dumping van drugsafval in de Zuid-Willemsvaart in Bocholt. Onbekenden hadden 23 vaten in het kanaal gedumpt. De brandweer was ter plaatse om ze uit het water te halen, maar er was al chemische vloeistof gelekt. Mijn rol in dit dossier bestond erin waterstalen te nemen, die aan het labo te bezorgen en terug te koppelen met de betrokken instanties. Om een incidentendossier op te maken van A tot Z komt een pak computerwerk kijken."

"De indringende geur van drugsafval doet denken aan een mix van urine met een chemisch wc-blokje."

"VTM vroeg me om info over het dossier voor het programma Faroek," vertelt Sabine. "De aflevering van 16 april belichtte het onderzoek naar drugslabo's hier in de omgeving. De politie deed ook een oproep aan de bevolking om alert te zijn voor drugsafval. Je herkent het aan de indringende geur, die doet denken aan een mix van urine met een chemisch wc-blokje. In de aflevering worden foto's uit ons dossier gebruikt. De beelden tonen goed aan dat de impact van drugsafval op het milieu ronduit vernietigend is."

Naast incidenten ook monitoringsprojecten 

De wateronderzoekers worden natuurlijk niet constant opgeroepen. "In onze job doen we meer dan alleen incidenten behandelen. We volgen ook monitoringsprojecten op. Zo hebben we bijvoorbeeld een aantal jaren de afvalstromen van Pukkelpop gemonitord. Over de festivalsite loopt namelijk de Schijnebroeksbeek en over de grootste camping loopt de Muggenbeek. Die kleine beken kunnen de vuilstromen onmogelijk opvangen, dus controleerden we of de afvoer van de plasgoten, toilet- en douchecabines correct gebeurde."

Proactief op pad

Sabine gaat ook proactief op zoek naar bronnen van milieuvervuiling. Ze gaat niet lukraak controleren in haar gebied, maar pakt het structureel aan. 

"Voor ik het terrein op ga, bekijk ik alle beschikbare informatie voor mijn regio in QGIS, een geografisch informatiesysteem. Op basis daarvan breng ik in kaart waar industrie, huishoudens en landbouw een impact zouden kunnen hebben op de waterlopen. Vervolgens vertrek ik met mijn goed gevulde dienstwagen (met sondes, recipiënten, reservekleren ...) en ga ik langs de potentiële vervuilplaatsen. Een dag op pad resulteert meestal in meerdere incidentendossiers. Als het droog is en de waterstand is laag, dan is de impact van vervuilingen altijd groter."

"Bij herhaaldelijke overtredingen of ernstige incidenten, kan ik de milieudienst of afdeling Handhaving inschakelen. Samen zien we erop toe dat de waterkwaliteit gewaarborgd blijft."

Foto: Sabine baant zich een weg door de struiken om een staal te kunnen nemen van een stromende overstort

Gezicht van de VMM

"Buurtbewoners stappen spontaan op me af, omdat ze zien dat ik van de VMM bent."

"Als je op pad bent, heb je een taak te vervullen. Maar je moet ook beleefd zijn en mensen te woord staan. Het contact met de buurtbewoners maakt het vaak nog boeiender. Zij komen spontaan op je af, omdat ze zien dat je van de VMM bent. Meestal hebben ze ook wel wat te vertellen."

"Tijdens de job ontmoet ik veel mensen. Binnen de VMM heb ik onder andere contact met diensten die bezig zijn met oppervlakte-, afval- of grondwater. Buiten de VMM kom ik met veel instanties in contact, zoals de provincie, de brandweer en de Vlaamse Landmaatschappij. Er zijn tal van organisaties bezig met de waterkwaliteit."