Resultaten zware metalen in fijn stof en depositie

Op deze pagina vind je de meest recente resultaten voor zware metalen in lucht. In Vlaanderen zijn er 3 hotspotgebieden voor zware metalen: Beerse, Hoboken en Genk. De resultaten worden minimaal 4 keer per jaar geëvalueerd. Daarnaast vind je vanaf het najaar 2020 ook de dagelijkse, niet-getoetste resultaten online.

Resultaten zware metalen in fijn stof

Momenteel zijn voor zware metalen in PM10-stof de gevalideerde resultaten van 2020 beschikbaar.

De Europese grens- en streefwaarden gelden voor een jaargemiddelde concentratie. De toetsing aan grens- en streefwaarden en de rapportering van overschrijdingen gebeurt op het einde van een kalenderjaar. Op andere tijdstippen berekenen we het gemiddelde van de voorbije 365 dagen en voeren we een voorlopige, indicatieve toetsing uit.

Definitieve toetsing voor 2020

Enkel in Hoboken was er in deze periode een overschrijding van de Europese streefwaarde voor arseen op alle drie de meetplaatsen. Op de dichtstbijzijnde meetplaats was het gemiddelde meer dan een factor 3 hoger dan de streefwaarde. Op alle andere meetplaatsen in Vlaanderen werden alle Europese en Vlaamse grens- en streefwaarden gerespecteerd.

De resultaten worden in onderstaande figuren voorgesteld.

Lood
Arseen
Cadmium
Nikkel
Koper
Chroom
Mangaan
Zink
Antimoon

Voor 2020 zijn de jaargemiddelden met een toetsing aan de Europese grens- en streefwaarden ook beschikbaar in Excelformaat.

Download de gemiddelde resultaten van de individuele meetplaatsen

Niet-getoetste dagwaarden

De bemonstering van zware metalen in PM₁₀-stof gebeurt door het aanzuigen van lucht op een filter gedurende 24 of 48u. Ook de resultaten van deze dag- of 48u-metingen zijn beschikbaar. Er is geen normering voor dagwaarden. Het is dan ook niet mogelijk om een toetsing op deze resultaten uit te voeren.

Download de dag- en 48u-resultaten van de individuele meetplaatsen

Evolutie in hotspotgebieden Hoboken, Beerse en Genk

Vlaanderen telt drie hotspotgebieden voor zware metalen. Twee hotspotgebieden liggen in de provincie Antwerpen (Hoboken en Beerse); het derde ligt in de provincie Limburg (Genk).

Bekijk hier de evolutie van de concentraties zware metalen in PM₁₀-stof in de hotspotgebieden

Opvolging Hoboken

Tijdens een halfjaarlijks bloedonderzoek (juni 2020) in de wijk Moretusburg-Hertogvelden in Hoboken werd vastgesteld dat de lood-in-bloed-waarden bij kinderen in de wijk, na een periode van stelselmatige daling, terug sterk gestegen zijn. Er werd een onderzoek opgestart naar de oorzaken en de mogelijke maatregelen om zulke verhoogde waarden in de toekomst te vermijden. De resultaten zijn samengevat in een rapport dat werd opgesteld door het departement Omgeving, het Agentschap Zorg & Gezondheid, het provinciaal Instituut voor Hygiëne en de Vlaamse Milieumaatschappij. Lees het onderzoeksrapport>>

Resultaten zware metalen in totale depositie

Momenteel zijn de resultaten van 30 december 2019 tot en met 29 december 2020 beschikbaar.

De deposities in de hotspotgebieden zijn verhoogd in vergelijking met de meetplaatsen op een achtergrondlocatie.

Lood
Arseen
Cadmium
Nikkel
Koper
Chroom
ijzer
Mangaan
Zink

Download de resultaten van de individuele meetplaatsen

Voor de depositie van zware metalen zijn er enkel grens- en/of richtwaarden voor lood en cadmium in de Vlaamse wetgeving. Deze normering geldt voor het jaargemiddelde van 4 kruiken geplaatst volgens de VLAREM-meetstrategie. Vanaf 2015 volgt de VMM de Europese norm voor de bemonstering van zware metalen in totale depositie. Deze bemonsteringmethode verschilt van de methode in VLAREM. Hierdoor kan enkel een indicatieve toetsing uitgevoerd worden. In 2017 en 2018 voerde de VMM vergelijkende metingen uit om te bekijken of een aanpassing van de VLAREM normering noodzakelijk is. Een voorstel voor aanpassing van de VLAREM normering zal in 2020 ingediend worden.

Uit de indicatieve toetsing volgt dat in 2020 de VLAREM grenswaarde voor lood en de VLAREM richtwaarde voor cadmium werd gerespecteerd, zowel in Hoboken als in Beerse. Er was in beide regio’s wel een overschrijding van de VLAREM richtwaarde voor lood.

2020 - Indicatieve toetsing aan VLAREM normering (µg/(m².dag))
	Cadmium	Lood
VLAREM grenswaarde		3000
VLAREM streefwaarde	20	250
Gemiddelde Hoboken (HB0F+HB0O+HB18+HB0X)	8,5	856
Gemiddelde Beerse (BE01+BE12+ 2 kruiken Metallo)	1.3	284

Meetprogramma zware metalen in Vlaanderen

De VMM voert volgende metingen uit van zware metalen:

In fijn stof

9 meetplaatsen nabij industriegebieden (Genk, Hoboken, Beerse en Zelzate)
2 meetplaatsen in steden en agglomeraties (Antwerpen, Gent)
1 meetplaats in achtergrondgebied (Koksijde)

In totale depositie

7 meetplaatsen in industriegebieden (Hoboken en Beerse)
2 achtergrondmeetplaatsen (Koksijde en Bonheiden)

De metingen van zware metalen in totale depositie gebeuren vooral rond non-ferro metaalbedrijven en in achtergrondgebieden.

In natte depositie

1 achtergrondmeetplaats (Koksijde)

Meetstations zware metalen in Vlaanderen

Gerelateerde inhoud: Hoe worden zware metalen gemeten?

Resultaten zware metalen in fijn stof en depositie