FAQ drinkwater
Is kraanwater van goede kwaliteit?
Je waterbedrijf is verantwoordelijk voor de kwaliteit van het geleverde kraanwater tot aan de watermeter. Bij twijfel of vragen kun je steeds bij hen terecht.
Het water dat door de waterbedrijven geleverd wordt, wordt streng gecontroleerd met het oog op de volksgezondheid. Kraanwater moet dus perfect geschikt zijn om als drinkwater te gebruiken. Uiteraard moeten ook de leidingen binnen in de woning correct aangelegd zijn. Daar is de eigenaar van de woning zelf voor verantwoordelijk. Waar je op moet letten, vind je in de rubriek Bouwen.
Als je toch klachten hebt over het kraanwater (bv. geur of smaakklachten), contacteer je best meteen je waterbedrijf. Je waterbedrijf start een onderzoek binnen de 10 werkdagen en neemt de nodige maatregelen. Als het nodig is, onderzoekt het waterbedrijf de waterkwaliteit gratis. Ziet je waterbedrijf geen reden om zo’n onderzoek uit te voeren, dan kun je het nog steeds tegen betaling vragen. Of je kan aan een erkend privélaboratorium voor water vragen om dit te doen.
Zitten er PFOS of PFAS in kraanwater?
Wel blijkt uit de onderzoeken, dat we PFAS in zeer lage concentraties bijna overal in het kraanwater in Vlaanderen aantreffen. Dit bevestigt het vermoeden dat PFAS tot diep in ons milieu zijn doorgedrongen. PFAS worden zowel vastgesteld in kraanwater dat geproduceerd wordt uit grondwater als kraanwater uit oppervlaktewater.
Lees het rapport PFAS in drinkwater - 2021 »
Op 16 december 2020 werd de nieuwe Europese drinkwaterrichtlijn (2020) goedgekeurd. Voor PFAS zijn er nu wettelijke parameterwaarden vastgelegd waaraan ons kraanwater moet voldoen.
De waterbedrijven volgen PFAS systematisch op doorheen de ganse waterproductieketen. De resultaten worden vergeleken met het Europees normenkader van de drinkwaterrichtlijn. In 2022 werden die normen niet overschreden.
Als er ergens overschrijdingen zijn die de gezondheid in gevaar brengen, dan is er een procedure waarbij het Departement Zorg adviseert of het water gezond of ongezond is.
Raadpleeg de resultaten per leveringsgebied.
Het EFSA (European Food Safety Authority) heeft in 2020, dus pas na de totstandkoming van de huidige drinkwaterrichtlijn, een nieuwe gezondheidskundige grenswaarde gepubliceerd. Het gaat over de EFSA-4 waarde, de inname van vier PFAS in voeding en drinkwater (PFOA; PFOS; PFNA en PFHxS). Op basis van de huidige wetenschappelijke kennis is het nog niet helemaal duidelijk of de EFSA-4 waarde de meest geschikte gezondheidskundige grenswaarde is voor PFAS in drinkwater. We volgen nieuwe ontwikkelingen van nabij op. In afwachting hanteren we deze waarde wel als streefwaarde. In 2022 werd in 16 % van de analyses de EFSA-4 streefwaarde overschreden.
De kwaliteit van het kraanwater in Vlaanderen is goed. Dat blijkt ook uit onze cijfers. Op basis van de resultaten van de vele jaarlijkse controles aan de kraan en de resultaten van de operationele controles die de waterbedrijven uitvoeren, voldoet de kwaliteit van het kraanwater in zeer grote mate aan de opgelegde kwaliteitseisen
Ben ik verplicht om de loden leidingen in mijn woning te vervangen?
Als eigenaar ben je zelf verantwoordelijk voor de leidingen na de watermeter. Alle loden leidingen en onderdelen in je huis vervang je het beste, want ze veroorzaken te hoge loodconcentraties in je drinkwater. Dit is echter niet verplicht als je in je eigen woning woont. Is een vervanging momenteel niet haalbaar? In de rubriek Gezond water lees je wat je dan kan doen.
In huurwoningen zijn loden leidingen in de keuken niet toegestaan. De verhuurder is verplicht om ervoor te zorgen dat het water in de keuken drinkbaar is. Loden leidingen zorgen voor ongeschiktheid van de woning. Als huisbaas ben je dus wel verplicht om de loden leidingen naar de keuken te laten vervangen.
Wat zijn de normen voor hard water? Is dat wel gezond?
Niet overal in Vlaanderen is het kraanwater (te) hard.
Raadpleeg het overzicht van de hardheid in Vlaanderen.
Het waterbedrijf in je gemeente kan je informeren over de exacte hardheid van het bij jou geleverde kraanwater.
De hardheid van water wordt bepaald door de aanwezigheid van calcium en magnesium in het water. Dit zijn essentiële mineralen die nodig zijn voor een goede werking van verschillende systemen van het menselijk lichaam, voor sterke botten en voor het goed functioneren van ons metabolisme. Magnesium werkt bovendien beschermend voor hart- en vaatziekten. Kalk in drinkwater is dus zeker niet ongezond. Ontharding is vanuit gezondheidskundig oogpunt niet nodig.
Ontharding kan je overwegen omdat het voordelen biedt op vlak van comfort, zoals minder kalkaanslag rond kranen en in bepaalde toestellen die warm water gebruiken (bv. boiler).
Het water dat door de ontharder behandeld is, verandert echter van samenstelling en is mogelijk niet meer drinkbaar. Te zacht water (lager dan 10 Franse graden) tast de metalen leidingen aan, zodat koper, zink, lood, enz. oplossen in het water. Dit is ongezond voor wie van het water drinkt.
Mijn drinkwater heeft een bruine roestige kleur. Wat kan ik doen?
Drinkwater kan van natuurlijke oorsprong kleine hoeveelheden ijzerverbindingen bevatten die in de leidingen bezinken. Daarnaast kunnen stalen of gietijzeren leidingen aangetast raken en dan roest afgeven. Dit bezinksel kan opwervelen als de snelheid van het water in de buizen sterk verandert, bv. als je een lange tijd geen water gebruikt hebt, of als in het leidingnet het water in omgekeerde richting gaat stromen (door werken e.d.). Het water kleurt dan roodbruin.
Dat roodbruine water is niet ongezond, maar wel hinderlijk. Het kan roestvlekken geven op het wasgoed, het is niet aangenaam om van te drinken. Een oplossing is echter vaak niet snel te nemen, de leidingen moeten worden vervangen.
Om na te gaan of het water inderdaad door roest bruin kleurt, kan je het water het beste laten analyseren. Als je gebruik maakt van kraanwater, contacteer je best eerst je waterbedrijf. Je waterbedrijf kan het probleem onderzoeken en nagaan of het probleem te wijten is aan de openbare waterleiding of aan de binnenhuisinstallatie.
Je drinkwater laten analyseren kan bij je waterbedrijf of een erkend privélaboratorium.
Wanneer is water drinkwater, en waar gebruik je het voor?
De Vlaamse wetgeving heeft het niet over drinkwater maar wel over water bestemd voor menselijke consumptie. Volgens de wetgeving gelden de kwaliteitseisen voor water bestemd voor menselijke consumptie voor het water:
- om te drinken,
- om voedsel te bereiden,
- af te wassen
- persoonlijke hygiëne (te douchen, bad nemen, tanden poetsen, ..)
Voor deze toepassingen moet water dus aan een aantal kwaliteitseisen voldoen. Die kan je raadplegen in het algemeen waterverkoopreglement.
Wordt het water geleverd door een waterbedrijf dan spreken we van kraanwater. Een beperkt aantal woningen zijn niet aangesloten op het openbaar waternetwerk. Zij maken hun eigen drinkwater. Ook dit water moet voldoen aan de wettelijke kwaliteitseisen. Gebruik je regenwater voor de douche? Ook dat water moet voldoen aan de wettelijke eisen voor water bestemd voor menselijke consumptie.
Volgens de elektrolyzer-test is mijn kraanwater erg vies. Moet ik het nog zelf zuiveren?
De elektrolyzer-test is een valse test, die een normale chemische reactie toont. De vieze kleur komt er door een chemische reactie met de mineralen en zouten in het water. Maar die mineralen en zouten zijn niet schadelijk voor je gezondheid.
Meer uitleg over de valse test krijg je van wetenschapper Marjolein Vanoppen van UGent in een filmpje.